ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (၃)

(ပံု-၅။ အၿပိဳင္အဆိုင္အျငင္းပြားမႈမ်ား ျပ ေျမပံု။ Source: Joe Burgess,”Territorial Claims in 

the South China Sea,” New York Times, May 31, 2012)

အၿပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား (competing claims)

Spratlys ကၽြန္းစုမွာ အနည္းဆံုး (၁၉၀) barren islets ေတြ ရွိၿပီး၊ အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ခန္႔မွန္း 150,000 square mile ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ကၽြန္းေတြဟာ ရံဖန္ရံခါမွာ ပင္လယ္ေရေအာက္မွာ နစ္ျမဳပ္ေနတာေၾကာင့္ အက်ယ္အ၀န္းတိုင္း တာခ်က္ေတြမွာ ကြဲလြဲမႈေတြလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ Spratlys ကၽြန္းစုတည္ရွိရာေနရာဟာ ဗီယက္နမ္ကမ္းရိုးတန္းနဲ႔ မိုင္ (၃၀၀) အကြာမွာ ရွိၿပီး၊ ဟိုင္နန္ကၽြန္းနဲ႔ မိုင္ (၆၀၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ Palawan ကၽြန္းနဲ႔ မိုင္ (၅၀-၉၀) အကြာမွာ ရွိၿပီး၊ မေလးရွား state of Sabah နဲ႔ မိုင္ (၁၆၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဒီေဒသနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် တိုင္း တာသတ္မွတ္မႈေတြမရွိဘဲ navigation charts ေတြေပၚမွာ “Dangerous Ground” အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။

တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၊ ထိုင္၀မ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႔က ေဒသတခုလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆုိျပဳထားၾကၿပီး၊ ဖိလစ္ ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႔ ဘ႐ူးႏိုင္း ႏိုင္ငံတို႔ကေတာ့ တစိတ္တပိုင္း ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳထားၾကပါတယ္။ ဘ႐ူးႏိုင္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔အဆိုျပဳခ်က္ကို သက္ေသျပႏိုင္မယ့္ islets ေတြကို သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ၾကပါတယ္။

အႀကီးဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Thitu ကၽြန္းကို ဖိလစ္ပိုင္ကသိမ္းယူထားၿပီး၊ (၀.၅) square miles ရွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အႀကီး ဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Itu Aba ကိုေတာ့ ထိုင္၀မ္က သိမ္းယူထားၿပီး 0.15 square miles ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ကၽြန္းေတြက ေတာ့ အႀကီးဆံုးကၽြန္းကေတာင္ 0.1 square miles ပဲ က်ယ္၀န္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံခ်င္းဆီရဲ႕ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈအ ဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။

(၁) ဘ႐ူႏိုင္း

ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က continental shelf တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ကမ္းရိုးတန္းကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီး အဆိုျပဳ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက တ႐ုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႔ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္နဲ႔ overlap ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ဘ႐ူႏိုင္းရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က (၁၉၅၄) ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိန္အစိုးရက သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ 100-fathom line မွာ အဆံုးသတ္မႈကေန ေက်ာ္လြန္ၿပီး Rifleman Bank အထိ တိုးခ်ဲ႕ အဆိုျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘ႐ူႏိုင္းအဆို ျပဳခ်က္က UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ continental shelf ဆိုင္ရာ Articles 76 နဲ႔ 77 ကို အေျချပဳထားပါတယ္။ သူ႔ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ Louisa Reef (မေလးရွားအဆိုျပဳထားေသာ ေနရာ) နဲ႔ Rifleman Bank တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

(၂) တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ

တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ သမိုင္းေနာက္ခံ အေျခအေနေတြကို အေျချပဳထားပါတယ္။ ဟန္ မင္းဆက္လက္ထက္ (206 B.C. to 220 A.D.) ကတည္းက ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကို တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက အ သံုးျပဳခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး တရား၀င္နယ္ေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္က (၁၈၈၇) ခုႏွစ္မွာ ျပင္ သစ္နဲ႔ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ treaty နဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ Tonkin ပင္လယ္ေကြ႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နယ္ေျမခြဲေ၀ေရး အခ်က္ အလက္ေတြ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဒီ treaty အရ Tonkin Gulf ပင္လယ္ေကြ႔အပါအ၀င္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္းက ကၽြန္းစုေတြကိုပါ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အဆိုျပဳပါတယ္။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္အစိုးရျပည္ထဲေရးဌာနက ထုတ္တဲ့ ေျမပံုထဲမွာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ထဲက ကၽြန္းေတြကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတဲ့ လိုင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေျမပံုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ေတြ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ တ႐ုတ္နဲ႔ ထိုင္၀မ္တို႔က ဒီေျမပံုေပၚမွာ အေျချပဳၿပီး ေရေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ျပုလုပ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုမွာ eleven dotted lines ေတြ ပါ၀င္ၿပီး၊ ဒီလိုင္းေတြထဲက ကၽြန္းေတြအားလံုးက တ႐ုတ္ပိုင္နက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ nine dotted lines အျဖစ္ ျပန္ၿပီးျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက “Declaration of Territorial Sea” ကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာပါတယ္။ အဲဒီမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ territorial sea ကို ေရမိုင္ (၁၂) မိုင္ထပ္ခ်ဲ႕ထားၿပီး၊ Spratly (Nansha) Islands, Taiwan, the Paracels, Macclesfield Bank, and the Pescadores တို႔ကို တ႐ုတ္ပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားပါတယ္။ (၁၉၉၂) ခႏွစ္မွာ ထုတ္ ျပန္တဲ့ “Law on the Territorial Waters and their Contiguous Areas” မွာ ေရမိုင္ (၂၄) မိုင္ရွိတဲ့ Contiguous Zones ကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ၿပီး၊ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ေၾကျငာခ်က္ကို အတည္ျပဳ ထားပါတယ္။ ထိုင္၀မ္အေရွ႕ဘက္က Senkaku islands ေတြကိုလဲ ထပ္မံထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒီလို အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လိုအပ္လာရင္ စစ္အင္အားသံုး ဖို႔ကိုလဲ ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။

၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္ေတြဆီကေန Paracel Islands ကို တ႐ုတ္ေရတပ္က သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက Paracel Islands ေတြကို Xisha Islands လို႔ေခၚတြင္ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ Hainan Island province ထဲမွာ ထည့္သြင္းခဲ့ ပါတယ္။ Spratlys က ကၽြန္းေတြကို တ႐ုတ္ရဲ႕ ပထမဦးဆံုး သိမ္းပိုက္မႈက ၁၉၈၈ မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၈ မွာ Spratlys ထဲက reefs ေတြကို သိမ္းယူၿပီး၊ Fiery Cross Reef မွာ စစ္အေျခစိုက္စခန္း တည္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တျခား reefs ေတြကိုလဲ ထပ္မံသိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၅ အေစာပိုင္းမွာေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္က သူ႔ေရပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာ ထားတဲ့ Mischief Reef မွာ “fisherman’s structures” တည္ေဆာက္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ တ႐ုတ္အၾကားမွာ တင္းမာမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

(၃) မေလးရွား

မေလးရွားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ continental shelf ေပၚမွာ အေျချပဳထားၿပီး၊ Spratly ရဲ႕ အေရွ႕ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္း ကၽြန္းစုေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္က တ႐ုတ္၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႔ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ေနရာေတြနဲ႔ ထပ္တူျဖစ္ ေနၿပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္က အဆိုျပဳထားတဲ့ reefs ေတြနဲ႔လဲ ထိစပ္ေနပါတယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွာ တရား၀င္ေျမပံုထုတ္ျပန္ၿပီး၊ အ ဆိုျပဳခ်က္ကို စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာ အေျခခ်စစ္စခန္းတခုကို Swallow Reef မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ airstrip တခုကိုပါ ထပ္မံအင္အားျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားစင္တာတခုကိုပါ ထပ္မံတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ Mariveles နဲ႔ Ardasier Reefs ေတြကိုလဲ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။

(၄) ဖိလစ္ပိုင္

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ Kalayaan Islands ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ မနီလာက တာ၀န္ရွိသူမ်ားက Kalayaans ကၽြန္းေတြဟာ Spratlys နဲ႔ သီးျခားျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ ေပမယ့္ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ေတြက တ႐ုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ overlap ျဖစ္ေနပါ တယ္။ ဖိလစ္ပိုင္တပ္ေတြက ကၽြန္းအခ်ဳိ႕ကို ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Kalayaan Islands ကၽြန္းေတြလို႔ အမည္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွာ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ နယ္ေျမပိုင္နက္ျဖစ္လာၿပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအေျခအေန တည္တံ့ေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကၽြန္းေတြ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ လက္ရွိေခတ္နဲ႔ မကိုက္ညီေတာ့ေၾကာင္း ဖိလစ္ပိုင္က ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေရွးေခတ္သမိုင္းေၾကာင္းအေျချပဳ အဆိုျပဳခ်က္ေတြအရ ၾကည့္ မယ္ဆိုရင္ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႔မွာလဲ ေရွးေခတ္အခါက တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက ဒီကၽြန္းေတြ အားလံုးကို ယာယီစခန္းခ်တဲ့ ေနရာေတြအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) ထိုင္၀မ္

ထိုင္၀မ္ကေတာ့ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္းက U-shaped line အတြင္းမွာရွိတဲ့ Spratly Islands အပါအ၀င္ ကၽြန္း အားလံုးကို သူ႔ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ အဆိုျပဳထားပါတယ္။ ဒီကၽြန္းေတြအားလံုးကို Itu Aba (Taiping) ကၽြန္းကေန ထိန္းခ်ဳပ္မယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ Itu Aba ကၽြန္းေပၚမွာ မရင္းစစ္သည္ (၁၀၀) ေက်ာ္ စခန္းခ် တပ္စြဲထားၿပီး၊ ေရဒါ စခန္း၊ မိုးေလ၀သဌာနနဲ႔ power plant တခုပါရွိပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ဆက္သြယ္ေရး ဌာနတခုကို ထပ္မံတည္ေဆာက္ေနၿပီး airstrip တခုကိုပါ ထပ္ျဖည့္မယ့္ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။

(၆) ဗီယက္နမ္

ဗီယက္နမ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ျပင္သစ္ဆီကေန လြတ္လပ္ေရးရယူၿပီးကတည္းက Spratlys နဲ႔ Paracels ကၽြန္းစု ေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈကိုပါ ရရွိၿပီးျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ျပင္ သစ္က Spratly ကၽြန္းစုကို ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမအျဖစ္ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါ တယ္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာ Spratly ကၽြန္းစုထဲက ကၽြန္းကိုးကၽြန္းကို တရား၀င္သိမ္းယူၿပီးေၾကာင္း ျပင္သစ္က ေၾကျငာပါ တယ္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ Spratly Islands ကိုပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ဗီယက္နမ္က ေၾကျငာခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္ နမ္က ထပ္မံအတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္နမ္က ကၽြန္းေတြကို ဗီယက္နမ္နယ္ေျမပိုင္နက္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ဒါဟာ ေတာင္ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ေၾကာျငာခ်က္သာျဖစ္ၿပီး၊ ေျမာက္ဗီယက္နမ္ကေတာ့ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ကာလအတြင္းမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ေျမာက္ ဗီယက္နမ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ ေျမပံုေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသံုးသင္ခန္းစာေတြမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္အတိုင္း ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္က ကၽြန္းေတြကို တ႐ုတ္ကပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းတာတယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေၾကျငာထားပါတယ္။

(၇) အင္ဒိုနီးရွား

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက UNCLOS က ခြင့္ျပဳထားတဲ့ 200 mile EEZ ကို အဆိုမျပဳထားပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္ လယ္အတြင္းမွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ထိုင္၀မ္တို႔က အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္ေတြက အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ EEZ နဲ႔continental shelf ေတြထဲအထိ ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ Natuna gas field ပါ ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ အင္ဒိုနီးရွားက ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈထဲမွာ အဆိုျပဳခ်က္မလုပ္ပဲ ပါ၀င္လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအၿပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႔အတူ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ခိုင္မာေစဖို႔အတြက္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မႈေတြ၊ သိမ္းပိုက္ ထားတဲ့ ကၽြန္းေတြေပၚမွာ infrastructure တည္ေဆာက္မႈေတြကလဲ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံ မ်ားရဲ႕ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မႈ (အထူးသျဖင့္ ေရတပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မႈ) ကလဲ တစထက္တစ ႀကီးထြားလာပါတယ္။ ဗီယက္ နမ္က Ho Chi Mihn Trail ႏွစ္ငါးဆယ္ျပည့္ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားမွာ ႐ုရွားက၀ယ္ယူထားတဲ့ စစ္သေဘၤာေတြကို ထည့္သြင္းျပသထားၿပီး၊ Spratlys ကို ကာကြယ္ေနတဲ့ ေရတပ္သားရဲ႕ ပိုစတာကို ခ်ိတ္ဆြဲျပသခဲ့ပါတယ္။ ႐ုရွားကေန Gepard class frigates ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူၿပီး ေရတပ္အင္အားကို ထပ္မံျဖည့္တင္းထားပါတယ္။

မေလးရွားႏိုင္ငံကလဲ Scorpene Class submarines ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူၿပီး ေရတပ္အင္အားျဖည့္တင္းထားသလို၊ အင္ ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကလဲ ေတာင္ကိုးရီးယားကေန Chanbogo Class submarines ေတြနဲ႔ ႐ုရွားထုတ္ Kilo Class submarines ေတြကို ထပ္မံ၀ယ္ယူၿပီး အင္အားျဖည့္တင္းထားပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ Mutual defence Treaty ကို အားျပဳထားၿပီး၊ စစ္ေရးပူးတြဲေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္ေရတပ္နဲ႔အတူ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈျပႆနာေတြေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာအက်ဳိးဆက္ (Strategic implications) မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ဳိး
(၃၀၊ ၉၊ ၂၀၁၂) 

naytthit.net
ျပန္ဖတ္ရန္

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (၂)

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (၁)