အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ တက္ေရာက္ေနၾကတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံ့ခါင္းေဆာင္မ်ား။
(ႏို၀င္ဘာလ ၁၈ ရက္၊ ၂၀၁၂)။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံရဲ႕ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းပြဲ
ဖြင့္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာငေ္တြက အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္းကို
လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္စံုကုို ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံကေန
၀ိုင္းေတာ္သား ဦးသိန္းထိုက္ဦးက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
အာဆီယံေဒသကို တခုတည္းလူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ျဖစ္ေရး၊ ေရွ႕ႀကံဳလာရမယ့္ ကံၾကမၼာေတြမွာ အားလံုး တေျပးညီရင္ဆိုင္ေရး ဒီရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ (၂၁) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းပြဲႀကီး ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြက အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒီအစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ပါတယ္။
ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမွာ ကေမၻာဒီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ဟြန္ဆန္က ထည့္သြင္း ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
၂၀၁၅ အာဆီယံ လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္း ထူေထာင္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ၃ ႏွစ္ေလာက္သာ အခ်ိန္က်န္ေတာ့တာမို႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္ ဆိုတာကိုလည္း သူက သတိေပး ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံၾကား ျဖစ္ပြားေန တဲ့ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္တြင္း ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ တစံုတရာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့တာ မရွိပါဘူး။
ဒီ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္းကို အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး ဆိုၿပီး ေဒသတြင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာဆို ခဲ့ၾကေပမဲ့ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ကေနတဆင့္ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔ေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ေတြ ေပၚလာမွာကို စိုးရိမ္ရတဲ့အေၾကာင္း မၾကာေသးခင္ကပဲ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္ ကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့တာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူက ရည္ညႊန္း ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲက သူက ထပ္ၿပီး ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥ ရည္ညြန္းေမးျမန္းတာကို ျပန္ေျပာရရင္ လူ ၈ သိန္းေလာက္ဟာ အခု အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ သူ ေက်းဇူးတင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီကိစၥကို နည္းမွန္လမ္းမွန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစြန္းေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ေတြကို ႀကံဳရႏုိင္ၿပီး ဒါဟာ ေဒသတြင္းမွာ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ိဳးမရွိတဲ့အေၾကာင္း။” - အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္က ေျပာသြားပါတယ္။
အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္တဲ့စနစ္တရပ္ ထားရွိႏိုင္ၿပီျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြကို ေလးစားလိုက္နာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္းလည္း အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ပစ္တင္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ ေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ မႈေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ တကယ္တမ္း လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ပါ့မလား၊ ေလးစားလုိက္နာ ပါ့မလား ဆိုတာကေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
အာဆီယံေဒသကို တခုတည္းလူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ျဖစ္ေရး၊ ေရွ႕ႀကံဳလာရမယ့္ ကံၾကမၼာေတြမွာ အားလံုး တေျပးညီရင္ဆိုင္ေရး ဒီရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ (၂၁) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းပြဲႀကီး ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြက အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒီအစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ပါတယ္။
ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမွာ ကေမၻာဒီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ဟြန္ဆန္က ထည့္သြင္း ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
၂၀၁၅ အာဆီယံ လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္း ထူေထာင္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ၃ ႏွစ္ေလာက္သာ အခ်ိန္က်န္ေတာ့တာမို႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္ ဆိုတာကိုလည္း သူက သတိေပး ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံၾကား ျဖစ္ပြားေန တဲ့ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္တြင္း ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ တစံုတရာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့တာ မရွိပါဘူး။
ဒီ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္းကို အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး ဆိုၿပီး ေဒသတြင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာဆို ခဲ့ၾကေပမဲ့ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ကေနတဆင့္ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔ေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔ေတြ ေပၚလာမွာကို စိုးရိမ္ရတဲ့အေၾကာင္း မၾကာေသးခင္ကပဲ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္ ကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့တာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူက ရည္ညႊန္း ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲက သူက ထပ္ၿပီး ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥ ရည္ညြန္းေမးျမန္းတာကို ျပန္ေျပာရရင္ လူ ၈ သိန္းေလာက္ဟာ အခု အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာ သူ ေက်းဇူးတင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီကိစၥကို နည္းမွန္လမ္းမွန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစြန္းေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ေတြကို ႀကံဳရႏုိင္ၿပီး ဒါဟာ ေဒသတြင္းမွာ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ိဳးမရွိတဲ့အေၾကာင္း။” - အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္းပစ္ဆူ၀မ္က ေျပာသြားပါတယ္။
အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္တဲ့စနစ္တရပ္ ထားရွိႏိုင္ၿပီျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြကို ေလးစားလိုက္နာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္းလည္း အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ပစ္တင္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ ေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ မႈေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ တကယ္တမ္း လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ပါ့မလား၊ ေလးစားလုိက္နာ ပါ့မလား ဆိုတာကေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment