စာနာမႈ အေထာက္အပံ့ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြ ဆီ ေရာက္မလာေသး

ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ (ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၃)

ကုလသမဂၢကေန ေပးပို႔တ့ဲ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ လူသံုးပစၥည္းေတြ ဖားကန္႔ေဒသက ဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္ရိွလာေပမဲ့ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြဟာ အၾကီးအက်ယ္ လုိအပ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ဒုကၡသည္ဦးေရ ပိုမိုမ်ားျပားတဲ့ သူပုန္နယ္ေျမထဲမွာ ပိုၿပီးလုိအပ္ေနတာပါ။ ဖားကန္႔ေဒသမွာေတာ့ ေလာေလာဆယ္ တုိက္ပဲြေတြ ၿငိမ္သက္ေနေပမဲ့ ဒုကၡသည္တခ်ိဳ႔ကေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ အိမ္မျပန္ရဲဘဲ ရိွေနၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကို ဗီြအုိေအ ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပေပးမွာပါ။

ဒီလဆန္းပိုင္းကစၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တုိက္ပဲြေတြ ၿငိမ္သက္ေနခဲ့သလို ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြက အကူအညီေပးဖို႔ အစိုးရက ခြင့္ျပဳလုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ကုလသမဂၢ ရဲ့ ကူညီေထာက္ပံံ့ေရး ယာဥ္တန္းဟာ ဖားကန္႔ေဒသဖက္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ လံုးခင္း၊ ဖားကန္႔နဲ႔ ဆိုင္းေတာင္မွာရိွတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္း၃၀ေက်ာ္၊ ဒုကၡသည္ဦးေရ တေသာင္းေလာက္ အတြက္ကို ဆန္၊ ဆီ၊ဆားန႔ဲ အျခားလူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြကို ဒီရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာပဲ ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ့တယ္လို႔ ေဒသခံ ဒုကၡသည္အေရးေဆာင္ရြက္သူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ KIO ရဲ့ ဌာနခ်ဳပ္ လုိင္ဇာေဒသဖက္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာလည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြရိွေနၿပီး ကုလသမဂၢအဖဲြ႔ေတြ လာေရာက္ႏိုင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လုိ႔ KIO ရဲ့ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးလာနန္က ေျပာပါတယ္။

“လူတစ္ေယာက္ရဲ့ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရးအတြက္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေတာ့ အားလံုးလိုအပ္တာပဲ။ အဓိကကေတာ့ ေဆးဝါးပဲ။ ေဆးဝါးဆိုတဲ့ေနရာမွာ၊ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္မွာပါ။ တခ်ိဳ႕ေနရာမွာေတာ့ စားေရး၊ ေသာက္ေရး ကလည္း အခုေသာက္ဖို႔၊ အခုစားဖို႔ အဲ့ေလာက္ပဲ ရွိတဲ့ပံုစံ တခ်ိဳ႕စခန္းေတြမွာ ရွိတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ ၾကည့္ႏိုင္သေလာက္ေတာ့ သူတို႔ စားေရး၊ ေသာက္ေရး ျပတ္ မသြားေအာင္၊ ျပတ္လပ္မႈမရွိေအာင္ေတာ့ ဝိုင္းၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ UN OCHA အဖြဲ႔လည္း ဒီလိုင္ဇာကို သူတို႔လာမယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း လာမယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို အေၾကာင္းျပန္ၿပီးသား၊ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဘက္ ကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္ေတာ့လာမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတာ့ ရက္က အတိအက် မေျပာႏိုင္ဘူးခင္ဗ်။ လြန္ခဲ့တဲ့ အပတ္တုန္းကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္မွာ သူတို႔ေရာက္ေအာင္ လာမယ္ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဒီဘက္က အဆင္သင့္လုပ္ထားတာေပါ့ဗ်ာ။”

ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ KIOနဲ႔ အစိုးရတပ္အၾကား တႏွစ္ခဲြေက်ာ္ၾကာ တုိက္ပဲြကာလမွာေတာ့ ဒုကၡသည္တသိန္းေက်ာ္ဟာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကရၿပီး KIO ထိန္းခ်ဳပ္ရာ တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသမွာေတာ့ ဒုကၡသည္ ၆ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ ေရာက္ရိွေနတာျဖစ္ ပါတယ္။  ေလာေလာဆယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တုိက္ပဲြေတြ ၿငိမ္သက္ေနေပမဲ့ KIO ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသက ဒုုကၡသည္ေတြဟာ ေနရပ္ရင္း မျပန္ႏိုင္ေသးသလို အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ဖားကန္႔ေဒသက ဒုကၡသည္တခ်ိဳ႕ဟာလည္း ေနရပ္ရင္း မျပန္ရဲဘဲ ရိွေနၾကပါတယ္။

“ ၿငိမ္သက္တယ္ဆုိေပမဲ့ ဟိုမွာ စစ္ေၾကာင္းေတြရိွေနတယ္ေလ။ အမ်ားအားျဖင့္ ေရာက္ေနတဲ့ ဟာေတြက ခႏၱီး၊ ဥ႐ုေခ်ာင္း အဖ်ားဘက္ကေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ ရြာေတြက ျပန္လို႔မရေသးဘူးေလ။  စစ္ေၾကာင္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ၿငိမ္သက္တယ္ဆိုေပမဲ့ ပစ္တာ၊ ခတ္တာမ်ား ျဖစ္မလား အဲ့သလိုေပါ့။ ေၾကာက္လို႔။”  ဒါကေတာ့ ေဒသခံတေယာက္ေျပာတာပါ။

အျခားဖားကန္႔ေဒသခံတေယာက္ကလည္း " ဒီမွာ တုိက္ပြဲေတြလည္း မျဖစ္ၾကေတာ့ဘူး။ ဒီမွာ ေအးေအးေဆးေဆး ၿငိမ္သက္ေနတဲ့ အေနအထား လည္း ျဖစ္ၿပီ။ ေအးခ်မ္းေနၿပီ လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရၿပီေပါ့ ခင္ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ အထူးသျဖင့္ ဂ်ိမ္းေဖာလူမ်ိဳးေတြေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔ေတြက ဒီကခ်င္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္အတြက္ေၾကာင့္ ေကအုိင္ေအနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တာေလးေတြ ရွိေကာင္းရွိမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေလးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးမွ သူတို႔မွာ စိုးရိမ္စိတ္ ကေလးေတြရွိၾကတယ္ခင္ဗ်။ အဲ့ဒီ့စိုးရိမ္စိတ္ ကေလးေတြကို ေျပေပ်ာက္ သြားဖို႔ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ျပန္ဖို႔ မိမိတုိ႔ရဲ့ ေနရပ္ေဒသမွာ ေနလို႔ရၿပီဆိုတဲ့ အေနအထားေလးကို  သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ေဟာေျပာ စည္းရံုးၿပီးေတာ့ မွ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ေနရာခ် ထားေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ရႏိုင္တဲ့အေနအထားမ်ိဳး ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဲ့လိုပဲျမင္တယ္ခင္ဗ်။”

ေဒသခံေတြ ဒီလုိ မျပန္ရဲတဲ့ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ KIO နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရအၾကား ေဆြးေႏြးေန တာေတြဟာ တိက်တဲ့ အေျဖတခုခု မရေသးတာလည္း တေၾကာင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒသခံေတြ က ေျပာပါတယ္။ KIO အဖဲြ႔နဲ႔ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာလည္း ဒီလ မကုန္မီ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရိွေနၿပီး ဘယ္ေန႔၊ ဘယ္ေနရာမွာ ေဆြးေႏြးမယ္ဆုိတာကိုေတာ့ ညိွႏိႈင္းေန ဆဲျဖစ္ပါတယ္။

မေန႔ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ဟာ KIO အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၁၁ဖဲြ႔ နဲ႔ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ UNFC ေခၚ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ နဲ႔လည္း ထာဝရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရိွဖုိ႔အတြက္ ခ်င္းမုိင္းၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မေဆြးေႏြးမီွနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ ေန႔ရက္ေတြမွာေတာ့ UNFC မွာ ပါဝင္တဲ့ ရွမ္းျပည္ တုိးတက္ေရးပါတီ SSPP/SSA ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အစိုးရတပ္ဖြဲ႔အၾကားမွာ အနည္းဆံုး တုိက္ပြဲ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔ အေျခအေနကိုေတာ့ SSA ေျမာက္ပိုင္း ရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ ဗိုလ္မႉးစိုင္းလက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“မေန႔က ဆယ္နာရီခြဲ စပစ္တယ္ေလ။ စပစ္ၿပီးေတာ့ ညေနပိုင္းအထိေတာ့ သူတို႔ လက္နက္ႀကီးနဲ႔ အေဝးကေန ပစ္တယ္။ အခုက က်ေနာ္တို႔ ရွိေနတဲ့ေနရာကို သူတို႔ တက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတုန္းေပါ့ ေနာ့္။ သူတို႔တက္လာရင္ေတာ့ ပစ္မယ္ေလ။”

ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြ အတြင္းမွာေတာ့ တန္႔ယန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက လားဟူ ၁၀ ရြာေလာက္ဟာ တန္႔ယန္းၿမိဳ႕နယ္ မိုင္ေတာင္ရြာကို ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနရတယ္ လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာ ပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္အိုေဟး ကင္တာနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ငါးရက္ၾကာ လာေရာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္႐ံုးကေန ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔ ကေၾကညာခ်က္ထဲမွာေတာ့ လံုျခံဳေရးျပႆနာဟာ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြျဖစ္ေနဆဲဘဲ လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္တပ္ရဲ့လႊမ္းမိုးမႈေတြေၾကာင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ အားနည္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြလည္း ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ 
VOA