ရခိုင္ျပည္နယ္က စခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးယူကိုင္တြယ္ဖို႔ အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာအာဏာပို္္င္ေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းေတြ မျဖစ္ေစေရး ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္းလုပ္ကိုင္ၾကဖို႔နဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေလးထားၾကဖို႔လည္း ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း အစုအဖဲြ႔အားလံုးကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအျပည့္အစံုကို ကုိသားညြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပို္င္းကျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚမွာ အျပန္အလွန္ မေက်မနပ္ျဖစ္ ၿပီး ေနာက္ထပ္ မၿငိမ္သက္မႈေတြ ျဖစ္လာမွာကို စိုးရိမ္မကင္းရိွတာေၾကာင့္ အေျခအေနေတြအေပၚမွာ နားလည္မႈရိွရိွနဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေလးထားၾကဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တိုက္တြန္း သြားတာပါ။ မတူကဲြျပားတဲ့အျမင္ေတြ၊ ေနာက္ခံေတြအေပၚမွာ နားလည္သည္းခံၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႔ အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္ဖို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ကိုယ္တိုင္ အားလံုး ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွ ပစိဖိတ္ေရးရာ ေျပာခြင့္ရသူ Darragh Paradiso က ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“အျပန္အလွန္နားလည္သည္းခံမႈရိွတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ တရားဥပေဒစိုမိုးမႈရိွတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္ဖို႔ အစိုးရနဲ႔အတူ ေနာက္ခံေပါင္းစံု အလႊာေပါင္း စံုက ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအားလံုး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အေလးအနက္ ထားရမယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္္မႈအတြင္း အသက္ဆံုးရံႈးသူေတြအတြက္လည္း ၀မ္းနည္းေၾကကဲြမိတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“မူစလင္ဘုရားဖူး ၁၀ ဦးကို လူအုပ္က သတ္ျဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ ဒီသတင္းအေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရပါတယ္။ နယ္စပ္ဘက္မွာ ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔က ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ ပါလာတဲ့ အဲဒီ မူစလင္ေတြကို အသက္ဆံုးရံႈးတဲ့အထိ ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းၾကားရတာ တကယ္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈပါပဲ။ ဒီ အသက္ဆံုးရံႈးရသူေတြအတြက္ ၀မ္းနည္းေၾကကဲြရပါတယ္။”
ဒီလို အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ တာ၀န္ရိွသူေတြကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ အေရးယူဖို႔ကိုလည္း Darragh Paradiso က ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
“ဒီ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ ဥပေဒစိုမိုးေရး အတြက္ ဒီအျဖစ္အပ်က္သတင္းကို စံုစမ္း စစ္ေဆးဖို႔နဲ႔ တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးယူဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ အစုအဖဲြ႔အားလံုးအေနနဲ႔လည္း ထိန္းထိန္းသိမ္းလုပ္ၾကဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမလုပ္ဖို႔၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကိုေလးစားၿပီး ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြမလုပ္ၾကဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။”
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို နားလည္ဂ႐ုဏာထားႏိုင္ၾကဖို႔နဲ႔၊ ျပႆနာ ပိုၿပီး ႀကီးထြားမလာေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ၾကဖို႔ တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။
“က်မအၿမဲေျပာတယ္။ လူမ်ားစုဆိုတာဟာ လူနည္းစု အေပၚမွာ ဂ႐ုဏာထားတတ္ရမယ္။ အဲဒါေတာ့ က်မ သတိေပးပါရေစ။ ဒီလုိ က်မေျပာတာကို တခ်ဳိ႕က ႀကိဳက္ခ်င္မွႀကိဳက္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ႀကိဳက္တာမႀကိဳက္တာ ထက္ ေျပာသင့္တာကိုေတာ့ က်မ ေျပာရမွာပဲ။ လူမ်ားစုဆိုတာဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ အင္အားက ရွိၿပီးသား၊ ကိုယ့္ရဲ႕အမ်ားစုအင္အားက ရွိၿပီးသားမို႔လို႔ ပိုၿပီးေတာ့ သေဘာထားႀကီးႏုိင္ရမယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ဂ႐ုဏာတရား ထားႏုိင္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ဘာသာမေရြး၊ လူမ်ဳိးမေရြး ျပည္သူျပည္သားအားလံုး တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္နဲ႔ ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္း ေနတာကို က်မျမင္ခ်င္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ဖို႔ အတြက္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ကူညီႏုိင္တယ္ဆိုရင္ က်မတို႔ ကူညီမယ္။ လုပ္ေပးႏုိင္တာကို လုပ္ေပးမယ္။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကိစၥေတြ ပိုႀကီးထြားသြားေအာင္လို႔ လုပ္ေနတာမ်ဳိးေတာ့ က်မတို႔ သတိျပဳၿပီးေတာ့ ေရွာင္က်ဥ္ေစခ်င္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မေန႔ကပဲ မူစလင္အဖဲြ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ျပႆနာေတြ ကို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္း ခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ေတာင္ကုတ္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ အစိုးရသတင္းစာပါ အသံုးအႏႈန္းကို မေက်နပ္လို႔ ရန္ကုန္ မူစလင္အခ်ိဳ႕ တေန႔က ဆႏၵျပတာ ရိွခဲ့ေပမဲ့ မေန႔ကေတာ့ အေျခအေနေတြအားလံုး ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ရိွခဲ့ပါတယ္။
ဒီ အျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းပံုစံ ျပႆနာ မႀကီးလာေအာင္ ႏိုင္ငံေရး အဖဲြ႔ အစည္းေတြ၊ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ဘာသာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာလူထုကို တိုက္တြန္းတာေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ၂၀၁၂ ေမလနဲ႔ ဇြန္လထဲ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ဆန္ဆန္ အုပ္စုဖဲြ႔ ရိုက္ႏွက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို စံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္ဖို႔၊ ျပည္ထဲေရး ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ကို ဇြန္လ ၆ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းလိုက္ပါတယ္။ ၁၆ ဦးပါ အဲဒီ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ဟာ ျဖစ္ရပ္မွန္ေပၚေရးအတြက္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒ သက္ေသခံ ဥပေဒတို႔နဲ႔အညီ  စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး အစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၂ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံကို တိုက္႐ိုက္ အစီရင္ခံမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
VOA