ျမန္မာႏို္္င္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံေနတဲ့ အေမရိကန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ အခုလာမယ့္ ဇူလိႈင္ ၁ ရက္ေန႕မွာ တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ပထမဆံုး အစီရင္ခံစာကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနထံ တင္သြင္းၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈေတြျဖစ္ဖို႔ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲေတြ အားျဖစ္ေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြမလုပ္ဖို႔ ပိတ္ဆို႔ထားတာကို ယာယီဆိုင္းငံေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ၿပီး ကတည္းက၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလုပ္မယ့္ အေမရိကန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြအေနနဲ႔ တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈေတြျဖစ္လာေစဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပံုမွန္ အစီရင္ခံ တင္သြင္းရမယ္္ဆိုၿပီး ထည့္သြင္းထားတာပါ။ အခုတေခါက္မွာေတာ့ ဒီ အစီရင္ခံစာထဲ ပါရမယ့္ အေၾကာင္းရပ္ေတြကို ပိုၿပီး အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပလိုက္တာျဖစ္သလို၊ ပထမဆံုး အစီရင္ခံစာ တင္ရမယ့္ ရက္ကိုလည္း အတိအက် ေၾကညာလိုက္တာပါ။
ေဒၚလာ ၅သိန္း အထက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံထားတဲ့ အေမရိကန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ အခုလာမယ့္ ဇူလိႈင္ ၁ ရက္ေန႕မွာ ပထမဆံုး အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းဖို႔ မေန႔က ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာမွာပါ၀င္ရမယ့္ အခ်က္ေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေလးစားလိုက္နာမႈနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈရိွမရိွ အကဲျဖတ္သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းဖို႔ ပါ၀င္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွတဦးက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ မူ၀ါဒပိုင္းနဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ကိုက္ညီမႈရိွမရိွ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ ျပန္ အစီရင္ခံဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး၊ ေျမယာ အခြင့္အေရး၊ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းေတြ အေရးပါသူေတြနဲ႔ ညိႈႏိႈင္းတိုင္ပင္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳမႈ၊ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ စီမံ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားဆိုင္ရာ ႀကံဳႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္နဲ႔ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကို အကဲျဖတ္ၿပီး ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မႈ၊ အစိုးရကို ေငြေပးေခ်မႈ၊ ျမန္မာေရနံနဲ႔သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလုပ္ကိုင္မႈ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အျခားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ထိစပ္မႈ စတာေတြကို အစီရင္ခံတဲ့ အထဲ ထည့္သြင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ”
ဒီ အစီရင္ခံစာဟာ အမ်ားျပည္သူကို ထုတ္ျပန္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ ကိုယ္တိုင္လည္း ပါ၀င္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာပါရိွပါတယ္။ တဖက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ဒီလို ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြက ပိုၿပီး အားျဖစ္ေစဖို႔လည္း အခ်က္တခ်က္ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြျဖစ္ဖို႔ စံျပသေဘာမ်ိဳးျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆတဲ့အေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လက္ရိွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ပါ၀င္လာျခင္းအားျဖင့္ တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ စံျပဳျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ယူဆပါတယ္။ ဒီလို ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာဖို႔၊ စီးပြားေရးဖံြၿဖိဳးမႈအပါအ၀င္ တိုးတက္မႈေတြ ရိွလာဖို႔နဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့ေတြျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေတြ ေပးလိုက္ခ်ိန္မွာပဲ၊ တဆက္တည္း ဒီလုပ္ငန္းေတြ ကို ေစာင့္ၾကည့္သြားမွာျဖစ္သလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈေတြ မရိွေအာင္လည္း ဂရုစိုက္မွာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ တာ၀န္ရိွသူေတြက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ယာယီအားျဖင့္ ဆိုင္းငံထားလိုက္တာေၾကာင့္၊ အေမရိကန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ စိတ္၀င္စားလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ သြားေရာက္ၿပီး ေလ့လာမႈေတြ ရိွၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း တဖက္မွာ စိတ္မခ်ရေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ အေမရိကန္ဖက္ကလည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြကို လံုး၀ ရုပ္သိမ္းေသးတာမဟုတ္လို႔ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ တြန္႔ဆုတ္ေနဆဲပါ။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကို ယာယီခြင့္ျပဳေပးၿပီးကတည္းကေတာ့ အေမရိကန္ ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးတန္ဖိုးဟာ အရင္ကထက္ေတာ့ ပိုတိုးလာပါတယ္။ အခုႏွစ္ ပထမ သံုးလပတ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္ ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးတန္ဖိုးဟာ ေဒၚလာ သန္း၉၀ ရိွခဲ့ၿပီး၊ ၈၉ သန္းကေတာ့ အေမရိကန္ကေန တင္ပို႔တဲ့ ပမာဏျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္မႈ ပမဏဟာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၂၀ ရိွခဲ့တာမို႔၊ အေမရိကန္ ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈတန္ဖိုးဟာ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ သိပ္ႀကီးႀကီးမားမားေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။
ျမန္မာသမတဦးသိန္းစိန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္း လာေရာက္စဥ္အတြင္းမွာလဲ အေမရိကန္-ျမန္မာ ႏွစ္ဖက္ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ အေျခခံမူေဘာင္ သေဘာတူညီခ်က္တရပ္ကို ႏွစ္ဖက္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ စီးပြားေရးအေဆာက္အဦးေတြ ျပင္ဆင္ဖို႔ ကနဦး ေျခလွမ္းျဖစ္တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
VOA
No comments:
Post a Comment