USAID အႀကီးအကဲနဲ႔ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းျခင္း

USAID အေမရိကန္ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး Dr. Rajiv Shah၊ ရန္ကုန္ အေမရိကန္စင္တာ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ။ ( Credit to -Credit: Richard Nyberg/USAID)

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၂၀၁၆ ခုနွစ္မွာ ပြင့္လင္းတဲ့ အစိုးရမ်ား မိတ္ဖက္အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ေရး တြန္းအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကို အားေပးတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာေတြနဲ႔ ပံ့ပိုးသြား မွာျဖစ္တယ္လို႔ USAID အႀကီးအကဲ ကေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။  အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၁ ရာခိုင္ႏံႈးမျပည့္တဲ့ ရန္ပံုေငြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ အသံုးျပဳတာျဖစ္ေပမဲ့လို႔ ကမၻာတဝွမ္းမွာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အသက္ကို ကယ္ဆယ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကိုေရာက္ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး Dr. Rajiv Shahက ေျပာပါတယ္။  Dr. Rajiv Shah ကို ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။

ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေထာက္အကူေပးမယ့္အထဲမွာ ဘယ္က႑ေတြကို ဦးစားေပးမယ္ဆုိတာ သိပါရေစရွင္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းကေတာ့ မိတ္ဖက္အျဖစ္ပံုစံသစ္နဲ႕လက္တြဲဖို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ အိုဘားမား ႏိုဝင္ဘာမွာ လာခဲ့တုန္းက ပံုစံအသစ္နဲ႕ မိတ္ဖက္အျဖစ္ လက္တြဲဖို႕ ေၾကျငာခဲ့တဲ့ အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ဒီကိုလာခဲ့တာပါ။ သိပ္ကိုအေရးႀကီးတဲ့ ေၾကညာ ခ်က္ျဖစ္ ပါတယ္။ ျမန္မာလူထု အတြက္ ခိုင္မာ ထူးကဲတဲ့ မိတ္ဖက္ျဖစ္တယ္ လို႕လည္း ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုး အစီအစဥ္နဲ႔ ပံ့ပိုးေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဆက္ၿပီးေဖာ္ေဆာင္ ဖို႕ ေတာင္းဆိုမွာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္သိသာထူးျခားတဲ့ ေသခ်ာတဲ့ တိုးတက္မႈ လကၡဏာေတြ ေတြ႕ရမွသာ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြကို တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္မွာပါ။ က်န္းမာေရး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး၊ နည္းပညာနဲ႕ အစိုးရ ပြင့္လင္းမႈရွိေအာင္ ေနာက္ၿပီး လူငယ္ေတြကို လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈသင္တန္းေတြေပးဖို႕ စတာေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ က်ေနာ္လာခဲ့တာပါ။”

အခုလိုဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအကူအညီေတြေပးဖို႔အတြက္ကို အေမရိကန္အစိုးရက ဘက္ဂ်က္ရန္ပံုေငြေတြေရာ ခ်ထားၿပီးၿပီလားရွင္။

“ရန္ပံုေငြေတြ ခ်ထားၿပီးပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္အရင္းအျမစ္ေတြလည္း တိုးၿပီးခ်ထားေပးပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကတဆင့္ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ဒီကေန႔ ပဲ ကူညီေပးဖို႕ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ အသက္ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလး ေသေပ်ာက္မႈႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႕ ေျပာရရင္ နမိုးနီးယား၊ ၀မ္းပ်က္ဝမ္းေဖာေရာဂါ၊ ငွက္ဖ်ား စတဲ့ ကာကြယ္ႏိုင္ တဲ့ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသဆံုး ရတဲ့ ကေလးဦးေရ (၂၀၀၀၀) အထိေလွ်ာ့ ခ်ႏိုင္ဖို႕ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဥပမာတစ္ခုတည္း ရွိပါေသးတယ္။ လက္ေတြ႕အက်ိဳးရွိတဲ့ စီမံကိန္းေတြကို အကြက္ခ်ၿပီးေတာ့ ကူညီ သြားမွာပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လက္ေတြ႕ျမင္ရတဲ့အခါ ဒီထက္မကတိုးၿပီး အကူအညီေတြေပး သြားမွာပါ။”

အခုေလာေလာဆယ္ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ေဒၚလာ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ အသံုးစားရိတ္ေလ်ာ့ ခ်ရမယ့္ အက်ပ္အတည္းေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ  အခုလိုဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အကူအညီေတြေပး ဖို႔အတြက္ အဟန္႔အတားေတြ မျဖစ္ဘူးလားရွင္။

“အသံုးစရိတ္ေလွ်ာ့ခ်ေရးျပႆနာဟာ USAID အပါအ၀င္ အေမရိကန္အစိုးရဌာနအားလံုးအတြက္ စိန္ေခၚအကဲစမ္းမႈႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေန ကမၻာတဝွမ္းလံုး ကိုေပးေနတဲ့ ဖံြ႔ျဖိဳးမႈအသံုးစရိတ္ဟာ အေမရိကန္အစိုးရအသံုးစရိတ္ရဲ႕ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္မွာပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီရန္ပံုေငြနဲ႔ ကမၻာတဝွမ္းက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕အသက္ေတြကို ကယ္ေနတာပါ။ ကေလးေသေပ်ာက္မႈႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်တာ၊ အာဟာရအတြက္ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ကို ပံ့ပိုးေပး တာ၊ ေနာက္ အာဖဂန္နစၥတန္က အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြလည္း အိမ္ျပန္လာႏိုင္ၾကေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးေဟာင္း ေဘာ့ဂိတ္စ္ ေျပာသလိုပါပဲ။ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို ပံ့ပိုးတာက စစ္သားေတြေစလႊတ္တာထက္ စရိတ္စကသက္သာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ congress အေနနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဆက္ၿပီး ပံ့ပိုးသြားလိမ့္မယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ အကူအညီေပးတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လိုစိန္ေခၚ အကဲစမ္းမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္လို႔ မ်ား ခန္႔မွန္းထားပါသလဲရွင္။ ဥပမာ အစိုးရရဲ့ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီယႏၱယားတို႔၊ အဂတိလိုက္စားမႈတို႔ေပါ့ရွင္။

“ဒါေတြအားလံုးကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြပါပဲ။ နမူနာတစ္ခုေျပာပါရေစ။ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္က အေမရိကန္နည္းပညာ ကုမၸဏီႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ Cisco၊ Google၊ Intel၊ Microsoft နဲ႕ HP တို႕ ဒီကိုလာၿပီး သူတို႔ ဘာေတြ အကူအညီေပးႏိုင္မလဲဆိုတာ စူးစမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေန႕မွာပဲ Cisco ကုမၸဏီနဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ရပါတယ္။ လူငယ္ေတြအတြက္ ဒီကတကၠသိုလ္ေတြမွာ နည္းပညာသင္တန္းေတြေပးဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြ ကုိယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ေနာက္ဆံုး စီးပြားေရးကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ နည္းပညာေတြ သင္ၾကားေပမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက အခ်ိန္ယူရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ အက်ိဳးရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့တာေတြက အခ်ိန္ယူရမွာျဖစ္ေပမယ့္ တကယ္အက်ိဳးရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ေက်းလက္ေဒသ ဒါမွမဟုတ္ ၿမိဳ႕ျပေဒသေတြမွာ အရပ္ဖက္ လူထုအဖြဲ႔အစည္းေတြ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္း ဘယ္လိုမ်ား အကူအညီေပးမယ္လို႔ စိတ္ကူးထားပါသလဲရွင္။

“အရပ္ဖက္လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းေတြကို အားေပးဖို႕စိတ္အားထက္သန္ပါတယ္။ ဒါဟာ သမၼတ အိုဘားမား ေၾကျငာခဲ့တဲ့အထဲက အဓိကက်တဲ့ အခ်က္ပါ။ အစုိးရအေနနဲ႕ civil society ေတြကို ေနရာေပးရမယ္။ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ စုရံုးခြင့္ စတဲ့ အခြင့္အေရးေတြေပးရမယ္။ civil society ေတြကိုလည္း ေလာေလာဆယ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳမႈအစီအစဥ္နဲ႕ တိုက္ရိုက္ကူညီေပးေနပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေရး၊ လယ္ယာေျမအေရးစတဲ့ ဥပေဒေတြျပဳစုမယ္ဆိုရင္လည္း civil society ရဲ႕ အသံကို ကနဦးကတည္းက ထည့္ၿပီးစဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အနာဂတ္အတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအ၀င္ အားလံုးပါ၀င္ၿပီး စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႕အတူ အခြင့္အလမ္းေတြလည္း ေပၚထြက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ခုနက ေျပာသြားတဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ၾကားလို္က္ပါတယ္။ သမၼတအိုဘားမား ဒီကိုလာတုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ OGP လို႔ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းအစိုးရ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔ထဲမွာ အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္လို႔ဆုိပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ လတုန္းကလည္း ၿဗိတိန္အစုိးရဝန္ႀကီး ဖရင့္စစ္ေမာ့ခ္ လာတုန္းကလည္း လာမယ့္ေဆာင္းဦးေပါက္မွာ က်င္းပမယ့္ OGP ရဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေဝးကို ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဖိတ္ၾကားမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို ဖိတ္ေခၚဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိန္ ေရာက္ၿပီလို႔ ထင္ပါသလားရွင္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ပြင့္လင္းတဲ့ အစိုးရျဖစ္ေစရပါမယ္လို႕ ကတိေပးထားပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံက လူေတြတင္မက တကမၻာလံုးကပါ ျမန္မာအစိုးရဘာေတြလုပ္ေနလဲဆိုတာကို သိရွိႏိုင္ေအာင္ လုပ္ျပရပါတယ္။ ဘ႑ာေငြေတြ ဘယ္ကရတယ္ ဘယ္လိုသံုးတယ္၊ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ဘယ္လိုေပးတယ္။ အက်ိဳးရွိသလား မရွိဘူးလား ဆိုတာ လူထုက မွတ္ခ်က္ေပးႏိုင္ရမယ္။ ဥပေဒ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြက အစ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ဆရာဆရာမ ရွိမရွိ ဘာသင္ခန္းစာေတြသင္မလဲဆိုတာ အဆံုး အားလံုးသိရွိႏိုင္ေအာင္ ပြင့္လင္းတဲ့ အစုိးရမ်ိဳးျဖစ္ဖို႕ တိုက္တြန္းေနတာပါ။ သမၼတ အိုဘားမား ျမန္မာျပည္လာတုန္းက ပြင့္လင္းတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲ ပါ၀င္လိုတယ္လို႕ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ တြန္းအားေပးဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။”

ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ရွင္။
“ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။”
VOA