အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း Jimmy Carter
အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာ (Jimmy Carter) ဟာ ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔က
ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနၿပီး အခု ေနျပည္ေတာ္မွာ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္
ပါတယ္။ ဒါဟာ မတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔ကေန ဧၿပီ ၆ ရက္ေန႔အထိ နီေပါနဲ႔ ျမန္မာ
ႏွစ္ႏုိင္ငံကို သြားေရာက္တဲ့ ခရီးစဥ္ရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
နီေပါမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ကာတာစင္တာ အဖြဲ႔အစည္းကေန
ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို
ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မယ္လို႔ သမၼတေဟာင္းက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစံု ကိုေတာ့
ေဒၚလွလွသန္း က တင္ျပထားပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာ (Jimmy Carter) နဲ႔ ဇနီးသည္ ႐ိုစလင္း ကာတာ (Rosalynn Carter) တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ နီေပါႏုိင္ငံကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ဆုိက္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ နီေပါႏုိင္ငံမွာ ထိပ္တန္း အစိုးရအရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ့ဲ သလို၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြအျပင္ သာမန္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ က်င္းပျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ကာလၾကာရွည္ ဆုိင္းငံ့ခဲ့တဲ့
ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း သူ႔ရဲ႕ ကာတာစင္တာအေနနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသြားမွာ ျဖစ္ တယ္လို႔ သမၼတေဟာင္း ကာတာက ေျပာပါတယ္။ တနလၤာေန႔က ခတ္မန္ဒူ မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ မစၥတာ ကာတာက နီေပါႏုိင္ငံမွာ မၾကာေသးခင္က တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ရလို႔ သူ႔အေနနဲ႔ အားတက္မိတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္
ေဆာင္ဖုိ႔ နီေပါႏုိင္ငံရဲ႕ သံဓိဌာန္ခိုင္မာမႈကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးတဲ့အေၾကာင္း သတင္းေထာက္
ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လို႔လည္း ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ေရးဆြဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ေနေသးတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ သိပ္ကို စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ လက္ရွိ အစီအစဥ္ကိုေတာ့ ယာယီအျဖစ္ က်ေနာ္ ႐ႈျမင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏုိင္ဖုိ႔ တႀကိမ္သံုး အေရးေပၚ အစီအစဥ္ပါပဲ။ နီေပါမွာ အမ်ား႐ႈျမင္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့အခ်က္ျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္လည္း ေထာက္ခံတဲ့အခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲကို ဇြန္လမွာ က်င္းပႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မုတ္သံုရာသီအၿပီးေလာက္မွ က်င္းပႏုိင္မွာမို႔ ႏို၀င္ဘာလေလာက္ မွ ျဖစ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
နီေပါႏုိင္ငံဟာ အရင္ ဘုရင္ ဂ်နန္ျဒာ (Gyanendra) ကို သူ႔ရဲ႕ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ စြန္႔လႊတ္ေစဖုိ႔ လမ္းခင္းေပးရာ ေရာက္ေစခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စလို႔ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ရာစုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရွိခဲ့တဲ့ ဘုရင္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏုိင္ငံကို နီေပါသမၼတႏုိင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံေရး ပါတီကမွ အမ်ားစုေနရာ မရခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ လအနည္းငယ္ပဲ သက္တမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ နီေပါခရီးစဥ္အၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ဆုိက္ေရာက္ရာမွာ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ကာတာအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိစဥ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရ ထိပ္တန္းအရာရွိေတြ အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြအျပင္ သာမန္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္းကာတာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ဟာ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔က မိတၳီလာကေန စတင္ခဲ့တဲ့ မူဆလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီးခဲ့တဲ့ ကာလနဲ႔ လည္း တုိက္ဆုိင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတေဟာင္းဟာ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း သတင္းမီဒီယာ ပြင့္လင္းမႈနဲ႔ ႏုိင္
ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္မႈ အပါအ၀င္ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အကူးအေျပာင္းကာလကို ဘယ္လုိ အကူအညီေပးႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ကာတာအေနနဲ႔ လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔ ဧၿပီလ ၅ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ပတ္ခ္ ႐ိြဳင္ရယ္ဟိုတယ္မွာ ညေနပိုင္း ၇ နာရီ ၁၅ မိနစ္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီ့ေနာက္ သမၼတေဟာင္းနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဧၿပီလ ၆ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကေန ထြက္ခြာမွာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ကာတာစင္တာဟာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ေနတာျဖစ္ၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ
ျခင္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေထာက္ခံအားေပးေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သမၼတေဟာင္းဟာ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ အိမ္ျဖဴေတာ္ကေန ထြက္ခြာအၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးတို႔အတြက္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ သူဟာ ၂၀၀၁ ခုမွာ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာ (Jimmy Carter) နဲ႔ ဇနီးသည္ ႐ိုစလင္း ကာတာ (Rosalynn Carter) တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ နီေပါႏုိင္ငံကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ဆုိက္ေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ နီေပါႏုိင္ငံမွာ ထိပ္တန္း အစိုးရအရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ့ဲ သလို၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြအျပင္ သာမန္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ က်င္းပျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ကာလၾကာရွည္ ဆုိင္းငံ့ခဲ့တဲ့
ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း သူ႔ရဲ႕ ကာတာစင္တာအေနနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသြားမွာ ျဖစ္ တယ္လို႔ သမၼတေဟာင္း ကာတာက ေျပာပါတယ္။ တနလၤာေန႔က ခတ္မန္ဒူ မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ မစၥတာ ကာတာက နီေပါႏုိင္ငံမွာ မၾကာေသးခင္က တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ရလို႔ သူ႔အေနနဲ႔ အားတက္မိတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္
ေဆာင္ဖုိ႔ နီေပါႏုိင္ငံရဲ႕ သံဓိဌာန္ခိုင္မာမႈကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးတဲ့အေၾကာင္း သတင္းေထာက္
ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လို႔လည္း ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ေရးဆြဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ေနေသးတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ သိပ္ကို စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ လက္ရွိ အစီအစဥ္ကိုေတာ့ ယာယီအျဖစ္ က်ေနာ္ ႐ႈျမင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏုိင္ဖုိ႔ တႀကိမ္သံုး အေရးေပၚ အစီအစဥ္ပါပဲ။ နီေပါမွာ အမ်ား႐ႈျမင္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့အခ်က္ျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္လည္း ေထာက္ခံတဲ့အခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲကို ဇြန္လမွာ က်င္းပႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မုတ္သံုရာသီအၿပီးေလာက္မွ က်င္းပႏုိင္မွာမို႔ ႏို၀င္ဘာလေလာက္ မွ ျဖစ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
နီေပါႏုိင္ငံဟာ အရင္ ဘုရင္ ဂ်နန္ျဒာ (Gyanendra) ကို သူ႔ရဲ႕ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ စြန္႔လႊတ္ေစဖုိ႔ လမ္းခင္းေပးရာ ေရာက္ေစခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စလို႔ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ရာစုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရွိခဲ့တဲ့ ဘုရင္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏုိင္ငံကို နီေပါသမၼတႏုိင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံေရး ပါတီကမွ အမ်ားစုေနရာ မရခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ လအနည္းငယ္ပဲ သက္တမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ နီေပါခရီးစဥ္အၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ဆုိက္ေရာက္ရာမွာ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ကာတာအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိစဥ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရ ထိပ္တန္းအရာရွိေတြ အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြအျပင္ သာမန္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္းကာတာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ဟာ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔က မိတၳီလာကေန စတင္ခဲ့တဲ့ မူဆလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပြားၿပီးခဲ့တဲ့ ကာလနဲ႔ လည္း တုိက္ဆုိင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတေဟာင္းဟာ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း သတင္းမီဒီယာ ပြင့္လင္းမႈနဲ႔ ႏုိင္
ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္မႈ အပါအ၀င္ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အကူးအေျပာင္းကာလကို ဘယ္လုိ အကူအညီေပးႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။
သမၼတေဟာင္း ကာတာအေနနဲ႔ လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔ ဧၿပီလ ၅ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ပတ္ခ္ ႐ိြဳင္ရယ္ဟိုတယ္မွာ ညေနပိုင္း ၇ နာရီ ၁၅ မိနစ္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီ့ေနာက္ သမၼတေဟာင္းနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဧၿပီလ ၆ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကေန ထြက္ခြာမွာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီ ကာတာ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ကာတာစင္တာဟာ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ေနတာျဖစ္ၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ
ျခင္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေထာက္ခံအားေပးေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သမၼတေဟာင္းဟာ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ အိမ္ျဖဴေတာ္ကေန ထြက္ခြာအၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးတို႔အတြက္ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ သူဟာ ၂၀၀၁ ခုမွာ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
No comments:
Post a Comment