အင္းေလးကန္အတြင္း ေရအရည္အေသြး တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရအျဖစ္အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေလ်ာ္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရႇိေန

အင္းေလးကန္တစ္ေနရာကုိ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္အတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္

အင္းေလးကန္အတြင္း ေရျပင္ဧရိယာ က်ဥ္းေျမာင္းလာကာ တစ္ႏႇစ္ထက္တစ္ႏႇစ္ ေရအရည္အေသြး တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေတာ္သည့္အေျခအေနတြင္ရႇိေနေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္မ်ားထံမႇ သိရႇိရသည္။

''အင္းေလးကန္ဟာ အားလံုးသိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ကန္ေရျပင္ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းေျမာင္းလာသလို ေရအရည္အေသြးကလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာေနပါတယ္။ အရင္ႏႇစ္ေတြတုန္းက အေျခအေနက ေသာက္ဖို႔မသင့္ေတာ္ေပမယ့္ သံုးလို႔ရႏုိင္တဲ့ အေနအထားရႇိေသးတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းမႇာ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္အရ သံုးဖို႔ေတာင္ မသင့္ေတာ္ေတာ့တဲ့ အေနအထားမႇာ ရႇိေနပါတယ္။ ဒီေရမႇမသံုးရင္ သံုးစရာေရမရႇိလို႔ မျဖစ္မေနသံုးေနရတယ္ဆိုရင္လည္း ဒီေရကိုသံုးေနရတဲ့အတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈက တိုက္႐ိုက္မဟုတ္ ရင္ေတာင္ သြယ္၀ိုက္ၿပီးလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေဒသခံေတြ သတိျပဳသင့္ပါတယ္''ဟုလည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။

ေရအရည္အေသြးက်ဆင္းရ  ျခင္းျဖစ္ေပၚေစသည့္အေၾကာင္းရင္း မ်ားမႇာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားအလြန္အ ကြၽံသံုးစြဲလာျခင္း၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာသံုးစြဲမႈ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ေရေမႇာ္၊ ေဗဒါ၊ဒိုက္စသည္မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္း၊ ေရျခံ(floating gardens) အေဟာင္းမ်ား စနစ္တက် မဖယ္ရႇားႏုိင္ျခင္း၊ ဟိုတယ္မ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္မ်ား၊ ခရီးသြားမ်ား၏ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ေပါမ်ားလာျခင္း၊ မိလႅာစနစ္မ်ား ေခတ္မမီျခင္းႏႇင့္ လက္ရက္ကန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ ဆိုးေဆး(Dye)မ်ားအား ကန္အတြင္းစြန္႔ပစ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

''အင္းေလး၀န္းက်င္က ေဒသခံေတြမႇာ သဘာ၀နဲ႔မကိုက္ညီတဲ့ အသက္ေမြးမႈေတြ ရႇိေနတယ္။ စား၀တ္ေနေရးက ေခတ္နဲ႔လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေအာင္ မလုပ္တာလည္းပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အလြန္အကြၽံသံုးတယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္သီးအတြက္ ဓာတ္ ေျမၾသဇာေတြ အသံုးမ်ားလာတယ္။ အမႈိက္ေတြ စည္းကမ္းမဲ့ပစ္တယ္။ စတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ေရအရည္အေသြး က်က်လာတယ္။ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ ဒီေရေတြကို ေဒသခံေတြ ေသာက္သံုးေနတာဟာ သက္ေရာက္မႈေတြ လာႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရေတြကို ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ မသံုးသင့္တဲ့အေျခအေနမႇာ ရႇိေနပါတယ္''ဟုလည္း UNDP မႇတာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အင္းေလးကန္သည္ ၁၉၃၄ ခုႏႇစ္ ေျမတုိင္းေျမပံုမ်ားအရ ကန္အက်ယ္အ၀န္းမႇာ ၁၀၄ စတုရန္းမုိင္၊ ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္တြင္ ၈၇ ဒသမ ၅၄ စတု ရန္းမိုင္၊၂၀၀၇ ခုႏႇစ္တြင္ ၆၃ စတု ရန္းမုိင္သာရႇိေတာ့ေၾကာင္း ရႇမ္းျပည္နယ္ ေျမစာရင္းဦးစီးဌာနမႇရရႇိေသာ သတင္းမ်ားအရ သိရႇိရသည္။

အင္းေလးကန္အတြင္း ေရ၀င္ေခ်ာင္း စုစုေပါင္း ၂၉ ေခ်ာင္းရႇိကာ အဓိကစီး၀င္သည့္ေခ်ာင္းမ်ားမႇာ နမ့္လတ္ေခ်ာင္း၊ နယ္ျခားေခ်ာင္း၊ ကေလာေခ်ာင္းႏႇင့္ ဘီလူးေခ်ာင္းတို႔ျဖစ္ကာ ေရဆင္းဧရိယာစုစုေပါင္း ၁၄၂၂  စတုရန္းမုိင္ရႇိေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။

 

Ref; EMG