ေရအတြက္ အဆင္သင့္ျပင္ေနသည့္ တရုုတ္ျပည္အတြက္ စေတးရမည့္ ျမန္မာျပည္

သကၠရာဇ္ ၂၀၃၀၊ တရုတ္၊ ေရအေရးႏွင့္ ျမန္မာ့ေရသယံဇာတ – အပိုုင္း ၂

ေမာင္ေက်းေရ၊ ဇြန္ ၁၀၊ ၂၀၁၃

(ေရအတြက္ အဆင္သင့္ျပင္ေနသည့္ တရုုတ္ျပည္အတြက္ စေတးရမည့္ ျမန္မာျပည္)

 မဲေခါင္ျမစ္ေပၚက ဆည္ ၈ ဆည္

မဲေခါင္ျမစ္ေပၚတြင္ တရုတ္ပိုင္နယ္ေျမမ်ား၌ ဆည္တာတမံေပါင္း (၈) ခု (တည္ေဆာက္ျပီး -၂- ခုတို႔မွာ (Manwan and

Dachaostan) တို႔ျဖစ္ပါသည္)၊ တည္ေဆာက္ဆဲ – ၃- ခုမွာ (Xiaowan, Nuozhadu and Jinghong) တို႔ျဖစ္ျပီး၊ တည္ ေဆာက္ရန္ အဆိုျပဳ – ၃-ခုမွာ ( Gongguoqiao, Mensong and Ganlanba) တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ထိုဆည္တာတမံမ်ား မွ လိုအပ္ေသာ စြမ္းအင္ႏွင့္ ေရရရိွေရး စီစဥ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ စီမံကိန္းအတိုင္း မဲေခါင္ျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္တာတမံမ်ား အားလံုး တည္ေဆာက္ပါက ထိုျမစ္ေၾကာင္းျဖတ္သန္းသြားသည့္ ယိုးဒယား၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္စသည့္ အိမ္နားနီးခ်င္းႏွိင္ငံမ်ားႏွင့္ ပထ၀ီ၀င္ႏွိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးရာကိစၥမ်ား၊ ၾကံဳေတြ႔ၾကရမည္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ပါ၍ တခ်ိဳ့အဆိုျပဳထားေသာ ဆည္မ်ား ဆက္လက္တည္ေဆာက္ေရး အခက္ၾကံဳေနရသည္။

ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚက တရုုတ္ဆည္

အထက္ပိုင္းျမစ္ဆံုေဒသႏွင့္ ေမခ၊ေမလိချမစ္ေၾကာင္းတြင္ ဆည္ေျမာင္း၊ တာတမံေပါင္း (၇) ခု (ျမစ္ဆံုဆည္၊ လာကင္ဆည္၊ ဖီေဇာဆည္၊ ေခါင္ဂလန္ဖူးဆည္၊ လိုင္ဇာဆည္ ၊ခ်ီေဗြဆည္၊ ပါရွီးဆည္) ကို (၂၀၀၇) ခုႏွစ္က၊ စစ္အစိုးရႏွင့္ တရုတ္ႏွိင္ငံ (China Power Investment Corporation) တို႔ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ဆို္ခ့ဲၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုုဆည္တာ တမံမ်ားမွ – ခ်ီေပြႏွင့္ ျမစ္ဆံုဆည္တို႔မွာ တည္ေဆာက္ဆဲျဖစ္ပါသည္။

သံလြင္ျမစ္ေပၚက တရုုတ္ဆည္      

သံလြင္ေပၚတြင္လည္း ေရအားလွ်ပ္စစ္စြမ္းထုတ္ယူႏွိင္မည့္ ဆည္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္၍ ႏွိင္ငံအခ်င္းခ်င္း သေဘာတူထားျပီးျဖစ္ပါသည္။ တရုတ္ျပည္နယ္အတြင္းရိွ သံလြင္ (တရုပ္အေခၚ-Nu river) ျမစ္ေပၚတြင္ (Songta, Bingzhongluo, Maji, Lumadeng, Fugong, Bijiang, Yabiluo, Lushui, Liuku, Shitouzhai, Saige,Yansangshu, Guangpo) စသည့္ ဆည္၊ တာတမံေပါင္း (၁၃) ခုႏွင့္ ျမန္မာျပည္အတြင္း (ဟက္ၾကီး/ ကရင္ျပည္နယ္၊ တာဆန္း/ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း။ ၀က္ၾကီး/ ယိုးဒယားျမန္မာနယ္စပ္၊ ကရင္ျပည္နယ္။ ဒက္၀ွန္း/ ယိုးဒယားျမန္မာနယ္စပ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ယိုးဒယားႏွိင္ငံ ေက်ာက္ဖယားျမစ္ (Chaophraya) ထဲသို႔ သံလြန္ျမစ္ေရကို လြဲေပးမည့္ ေရလြဲဆည္တခု စုစုေပါင္း (၅) ခု ျဖစ္ပါသည္။

ေရနံႏွင့္ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းသြယ္တန္းျခင္းလုပ္ငန္း

ျမန္မာႏွိင္ငံမွ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔မ်ားကို မိုင္ေပါင္း (၅၀၀) ေက်ာ္ ရွည္လ်ားသည့္္ ပိုက္လိုင္းျဖင့္ ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ သြယ္တန္းသည့္ လုပ္ငန္းသည္လည္း ယၡဳႏွစ္အကုန္တြင္ ရာႏွန္းျပည့္ျပီးစီးမည္ျဖစ္သည္။ တရုတ္ျမန္မာ ေရနံ၊ ဓါတ္ေငြ႔စီမံကိန္း သေဘာတူညီခ်က္အရ တရုတ္သည္ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႔မ်ားကုိ ႏွစ္ (၃၀) ရယူ သံုးစြဲသြားမည္ ျဖစ္ေပသည္။ တရုတ္သည္ ဤစီမံကိန္း၏ အကိ်ဳးေက်းဇူးမ်ားကိုု ေရျပႆနာအခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနခ်ိန္တြင္ ရာႏႈန္းျပည့္ ခံစားရမည္ျဖစ္ေပသည္။ အတိုင္းအတာတခုအထိ ေရအခက္အခဲကိုိ ေျဖရွင္းႏွိင္မည့္ စြမ္းအင္ အရင္းအျမစ္တခုကိုု ျမန္မာႏွိင္ငံက ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ ေပးပို႔ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

(အဆိုပါအစီအစဥ္မ်ားသည္ တရုပ္ႏွိင္ငံအေရွ့ပိုင္းရိွ ဖြံျဖိဳးတိုးတက္လာေသာ ျမိ့ဳေတာ္ၾကီးမ်ား လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားရရိွေစရန္အတြက္ တရုုတ္္ဗဟိုအစီုးရ၏ အေနာက္မွ အေရွ့သို႔ လွ်ပ္စစ္ပို႔လြတ္ေရးမူ၀ါဒ – အရ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ျခင္းျဖစ္သည္။)

ေရထုညစ္ညမ္းလာျခင္း၊

တရုတ္ျပည္ရိွ ေျမေပၚေျမေအာက္ ေရအရင္းအျမစ္ (အထူးသျဖင့္ ေျမေပၚေရ) အမ်ားစုသည္ စက္ရုံအလုပ္ရုံႏွင့္ စည္ပင္သာယာ၊ အိုးအိမ္မ်ားက စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ မိလႅာအညစ္အေၾကးမ်ား ေပ်ာ္၀င္ေနသည့္ ေရဆိုးမ်ားႏွင့္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းသံုး ဓာတုဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ား ေပ်ာ္၀င္ေနသည့္ စြန္႔ျပစ္ေရဆိုးမ်ားေၾကာင့့္ ေရအရည္းအေသြးညံ့ဖ်င္းျပီး၊ ေရထုညစ္ညမ္းမွဳ့မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။ (စိုက္ပ်ိဳးေျမ၊ ေဘာလံုးကြင္း တစ္ကြင္းစာအတြက္ ဓါတ္ေျမၾသဇာ (၉၁၂) ကီလိုဂရမ္း သံုးစြဲ၏)။ ထိုအေၾကာင္းအမ်ားက ေသာက္သံုးရန္ သင့္ေလ်ာ္ေသာေရ (safe Water) ပမာဏေလ်ာ့နဲလာေစျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ယေန႔ တရုတ္ျပည္ရိွ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ ေရအရည္အေသြးနိမ့့္က်လာသည္သာမက ခန္းေျခာက္ေလ်ာ့နဲလာေနသည္။ တိုးတက္လာေသာ လူဦးေရႏွင့္အတူ တိုးတက္လာသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ ေရပမာဏမ်ားစြာကို အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ျဖည့္တင္းေပးေနသည့္အခါ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ဂရုမထားသည္သာမက ေရအရည္အေသြး ထိမ္းခ်ဳပ္မွဳ့ ေလ်ာ့ရဲ၍ ေရမ်ား ညစ္ညမ္းလာေစပါသည္။ ထိုအခါ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ေရစြမ္းအင္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဖြဲ႔စည္းျခင္း ေရအေရး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား တိုးျမွင့္ထုတ္ျပန္ျခင္း၊ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာမ်ား အသံုးျပဳ၍ စူးစမ္းေလ့လာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရသည္။ သို႔ေသာ္မၾကာမီက ျပဌါန္းထားေသာ ေရထုညစ္ညမ္းမွဳ့ဥပေဒမ်ားသည္ ျမစ္ေရမ်ားသန္႔ရွင္းေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္ေစေသာ္လည္း ယခင္က စြန္႔ပစ္ထားသည့္ ဓါတုအညစ္အေၾကးမ်ားကို ျပန္လည္သန္႔စင္ဖယ္ရွားရန္ အလြန္ခက္ခဲေနသည္။

တရုတ္၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ငါးႏွစ္စီမံကိန္း (၂၀၁၁- ၂၀၁၅) အတြင္း ေရအေရး တင္းမာေနမွဳ့၊ အခက္အခဲမ်ား၏ (၃၀%)  ကို ေလ်ာ့ခ်သြားရန္ျဖစ္ပါသည္။ ေရထုညစ္ညမ္းမွဳ့မ်ားကိုပါ ေလ်ာ့ခ်သြားရန္ ျဖစ္ေပသည္။

၁၉၉၇-ခုႏွစ္က ျမစ္၀ါျမစ္ေအာက္ပိုင္းသည္ တႏွစ္ပတ္လံုး ရက္ေပါင္း (၁၃၅) ရက္သာ ေရစီးဆင္းခဲ့သျဖင့္ ေရလမ္းေၾကာင္းမ်ား ေျပာင္းလြဲ၍ ေရေၾကာင္းသြားလာေရးကို ထိခိုက္ေစသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားက ေဖၚျပထားသည္။

တရုပ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းေဒသ ေျမေပၚေရမ်ား ေလ်ာ့နည္း ခန္းေျခာက္လာျခင္း၊ ထိုအခါ ေျမေအာက္ေရ အလြန္အက်ြံ ထုတ္ယူသံုးစြဲလာျခင္းႏွင့္ ထိုေဒသတြင္ တရုပ္လူဦးေရ၏ တ၀က္ခန႔္ေနထိုင္ျခင္းက ေရ ရရိွႏွိင္သည့္ပမာဏႏွင့္ သံုးစြဲသည့္ လူဦးေရ မမွ်မတျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သန္႔စင္ေသာေရပမာဏ ေလ်ာ့နည္း လာျခင္းျဖစ္သည္ဟုု ေဖၚျပပါရိွပါသည္။ တရုပ္ျပည္၏ ေရအေျခအေနမွာ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ေရရွားပါးျပီး၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ေရေပါမ်ားေသာ္လည္း ေရထုညစ္ညမ္းေနျခင္ေၾကာင့္ သန္႔ရွင္းေသာေရ နည္းပါးေနသည္။

သန္႔ရွင္းေသာ ေရပမာဏ ေလ်ာ့နဲလာျခင္း

ကမာၻဘဏ္ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ေက်းလက္ေဒသေန တရုတ္လူမ်ိဳးသန္း (၃၀၀) ေက်ာ္သည္ သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရ ရရိွေရး အခက္အခဲမ်ားစြာ ၾကံဳရသည့္အတြက္ သကၠရာဇ္ (၂၀၂၀) ခုႏွစ္ ေလာက္တြင္ လူဦးေရ သန္း (၃၀) ေလာက္သည္ ထို ေရအခက္အခဲရိွေနသည့္ ေဒသမ်ားမွ ေျပာင္းေရြ႔ ေနထိုင္ၾကရဖြယ္ရိွသည္။

ထိုအျပင္ (၂၀၀၀) ခုႏွစ္က တရုတ္ျပည္၏ ျမစ္ေပါင္း (၅၁၄) ကို စစ္တမ္း ေကာက္ယူခဲ့ရာ ျမစ္ေပါင္း (၆၀) သည္ ေရမ်ားခမ္းေျခာက္ေနျပီး၊ ေရကန္၊ အင္းအိုင္းမ်ား၏ ေရပမာဏ သည္လည္း (၁၄%) ေလ်ာ့နည္းလာေၾကာင္း၊ (၂၀၀၅) ခုႏွစ္ တရုတ္ေန႔စဥ္သတင္းစာ၊ ေဆာင္းပါးက႑၌ ေရးသားေဖၚျပထားခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္(၂၀၀၂ ) ခုႏွစ္ ဆင္၀ါသတင္းေဆာင္းပါး၌ တရုတ္ပညာရွင္မ်ားက ၾကိဴတင္သတိေပးထားခ်က္မွာ ယၡဳကဲ့သို႔ ေရသံုးစြဲေနပါက ယန္စီျမစ္ ၏ေျမာက္ဘက္ပိုင္းေဒသမ်ားသည္ ေရရွားပါးလာျခင္းမ်ား မ်ားစြာၾကံဳေတြရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပပါရိွပါသည္။

            ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၌ ကမာ႔ၻဘဏ္က တရုတ္ျပည္တြင္ ေရသယံဇာတရွားပါးလာျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေက်းလက္ေဒသ၊ ျမိ့ဳျပရပ္၀ွမ္းေန ျပည္သူမ်ားသည္ မိမိတို႔လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ အခ်င္းခ်င္းအျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ပြားလာႏွိင္သည္ဟု သတိေပး ေျပာၾကားထားပါသည္။ ထိုျပင္ ေလးပံုတပံုေသာ တရုပ္ျပည္သူမ်ားကို သန္႔ရွင္းေသာေသာက္သံုးေရ မေပးေ၀ႏွိင္ျခင္း။ မိလႅာေရ၊ စက္ရုံအလုပ္ရုံႏွင့္ လယ္ယာသံုး ဓါတ္ေျမေၾသဇာမ်ား၊ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးမ်ား၊ သန္႔စင္ျခင္းလုပ္ငန္းကိုလည္း သံုးပံုတပံုခန္႔ သာ လုပ္ေဆာင္ႏွိင္ျခင္းတို႔က တရုတ္ျပည္ကို သကၠရာစ္ (၂၀၃၀) တြင္ အလြန္ဆိုးရြားေသာ ေသာက္သံုးေရေလ်ာ့နည္းသည့္ ျပႆနာႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ႏွိင္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်ိန္တြင္ တရုတ္ျပည္၏ လူဦးေရသည္လည္း အမ်ားဆံုးအဆင့္၊ (1.5 Billion) ျဖစ္လာႏွိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားထားပါသည္။

            ၂၀၀၅-ခုႏွစ္က အေမရိကန္သိပၸံပညာရွင္၊ စာေရးဆရာ ဂ်ာရက္ဒိုင္းမြန္း (Jared Diamond) ေရးသားသည့္ Collapse: How Societies Choose to Fall or Success) ျပိဳက်ပ်က္စီးျခင္း၊ စာအုပ္၌ ေဖၚျပထားခ်က္အရ၊ လြန္ခဲ့ေသာ  ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ခန္႔ ကတည္းက စတင္ေဆာက္လုပ္လာခဲ့ၾကသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရ ရရိွေရး၊ ေရစြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္ေရးဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား (ျမစ္ေရတင္စက္ရုံမ်ား၊ ေရလြဲဆည္မ်ား၊တာတမံမ်ား) က ျမစ္၀ါျမစ္၏ သဘာ၀ေရဆင္းသ႑န္ကို ေျပာင္းလြဲရပ္တန္႔ေစျပီး၊ ေရစီးေရလာ ေကာင္းမြန္ေသာျမစ္ေၾကာင္းမ်ားကို ခန္းေျခာက္ေစခဲ့သည္။

ထိုႏွစ္မွာပင္ ဂ်င္လင္းျမိ့ဳေတာ္ရ ိွဓာတုဓါတ္ပစၥည္းစက္ရုံ (Jinlin Chemical plant) ေပါက္ကြဲမွဳ့ေၾကာင့္ စက္ရုံမွ နိုက္တရုိဘင္ဇိုင္း၊ ဓါတုအရည္မ်ား ဆံုဟြာျမစ္(Shonghua River) ထဲသို႔ စီး၀င္ျခင္းေၾကာင့္ လူဦးေရ (၃.၈) သန္း ေနထိုင္သည့္ ဟာဘင္ျမိဳ့ေတာ္(Harbin City) သို႔  ေရေပးေ၀ျခင္းကို ရက္မ်ားစြာ ေခတ ၱရပ္နားထားခဲ့ရသည္။ သို႔ပါ၍ (၂၀၀၅) ခုႏွစ္ ဂါးဒီယင္းသတင္းစာတြင္ တရုတ္ျပည္၏စီးပြားေရးတိုးတက္မူ႔သည္ ေရညစ္ညမ္းေစသည့္ျပႆနာကို မထိန္းသိမ္းႏွိင္ခဲ႔ေၾကာင္း ေဖၚျပခဲ့ၾကသည္။

ျပည္တြင္းျပည္ပမီဒီယာမ်ား၏ ဖြင့္ဟခ်က္မ်ား

(၂၀၀၆)ခုႏွစ္၌ တရုတ္ပတ္၀န္းက်င္အေရး လုပ္ရွားေဆာက္ရြက္သူ၊ မဂ်ြန္ (Ma Jun)၏ ေရျပႆနာ ေဆာင္းပါး၌သန္႔ရွင္းေသာ ေရေလ်ာ့နဲလာျခင္း၊ ေရထုညစ္ညမ္းလာျခင္း၊ ေရအရည္အေသြး ႏိွမ့္က်လာျခင္းႏွင့္အတူ ျမိ့ဳၾကီးေပါင္း (၆၀၀) အနက္ (၄၀၀) ေက်ာ္သည္ ေသာက္သံုးေရႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့ေသာ(၅)  ႏွစ္အတြင္း မသန္႔စင္ေသာ ေရဆိုးစြန္႔ျပစ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဖၚျပထားပါသည္။

            တရုတ္ႏွိင္ငံ ပတ္၀န္က်င္ထိမ္းသိမ္းေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ (၂၀၀၆ ) ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ၊ ႏွိင္ငံအတြင္းရိွ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား၏ (၆၀%) သည္ ေသာက္သံုးရန္ မသင့္ေတာ္သည့္ ညစ္ညမ္းေသာ ေရမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း ႏွင့္ဆက္လက္၍ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ပုလဲ(ပါးလ္)ျမစ္ႏွင့္ ယန္စီျမစ္တို႔သည္ ေသာက္သံုးရန္သင့္ေလ်ာ္ျပီး၊ က်န္ျမစ္မ်ားသည္ အနည္းႏွင့္ အမ်ား ေရထုညစ္ညမ္းလ်က္ရိွသည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။ ဘီဂ်င္း (Beijing)ႏွင့္ သိုင္းဂ်င္း(Tianjin) ျမိ့ဳေတာ္ကို ျဖတ္သန္းသြာေသာ ဟိုင္ဟီးျမစ္(Haihe River) သည ္ အလြန္ဆိုးရြားစြာ ညစ္ညမ္း (badly Polluted) ေနေပသည္။

သို႔ပါ၍ တႏွိင္ငံလံုးအတိုင္းအတာအရ   လူသန္းေပါင္း (၃၀၀) ေက်ာ္သည္ သန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရ မရရိွႏွိင္ျဖစ္ေနျပီး၊ ျမိဳ့ေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ေျမေအာက္ေရ အရင္းအျမစ္ (၉၀%) သည္ ေရထုညစ္ညမ္းလ်က္ရိွေနေၾကာင္းကို အဂၤလန္ႏွိင္ငံ ရွိ တရုတ္သံရုံးက  (၂၀၀၆) ခုႏွစ္၌ တရား၀င္ေၾကညာထားျပီးျဖစ္သည္။

            စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းသံုး ဓါတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ဓါတုပိုးသတ္ေဆးမ်ား  အလြန္အက်ြံသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္လည္း ေရထု ညစ္ညမ္းမွဳ့မ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာဟု တရုတ္ေန႔စဥ္သတင္းစာမ်ားက ေရးသားၾကသည္။

            ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္လူမွဳ့ေရးသိပၸံအကယ္ဒမီ၊ ဥပေဒဌာနက ပညာရွင္ မဇိုင္ကြန္ Ma Xiancong ၏ ေလ့လာ သုေတသနျပဳခ်က္အရ တရုတ္အစိုးရသည္ ေရအားလ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရး၊ သတၱဳတူးေဖၚထုတ္လုပ္ေရး စသည့္ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေရႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပ်က္စီးယိုယြင္း၊ ညစ္ညမ္းမွဳ့မ်ားကို ကာကြယ္ထိမ္းသိမ္းရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းကို အေရးမယူူ၊ လွစ္လ်ဴရွဳခဲ့သည္ဟုု သူ၏စာတန္းတြင ္ညြန္းဆိုထားသည္။

(သို႔ဆိုပါက လက္ပန္းေတာင္းေတာင္စီမံကိန္းတြင္လည္း ေရႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပ်က္စီးယိုယြင္း၊ ညစ္ညမ္းမွဳ့မ်ားကို အစီရင္ခံစာပါအတိုင္း ကာကြယ္ထိမ္းသိမ္းပါ့မည္ေလာ)

            ျမစ္၀ါျမစ္ထိမ္းသိမ္းေရးေကာ္မတီႏွင့္ ကုလသမဂၢပတ္၀န္က်င္ထိမ္းသိမ္းေရးအစီအစဥ္တို႔ (၂၀၀၇) ခုႏွစ္တြင္ ကြင္း ဆင္းေလ့လာခ်က္အရ ျမစ္၀ါျမစ္သည္ စက္ရုံအလုပ္ရုံမ်ားက  စြန္႔ျပစ္ဓါတု၊ေရဆိုးမ်ားႏွင့္ ျမိဳ့ျပတိုးခ်ဲ့အိမ္ယာမ်ားက စြန္႔ျပစ္၊ အညစ္အေၾကးမ်ား (တန္ခ်ိန္ -၄.၃)ဘီလ်ံခန္႔)ျဖင့္ ညစ္ညမ္းေနျပီး၊  ျမစ္ေၾကာင္းတခုလံုး၏ သံုးပံုတပံုခန္႔သည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ စက္ရုံအလုပ္ရုံမ်ားအတြက္ သာမက ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ သံုးစြဲမရႏွိင္ေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ခ်က္အရ၊ ညစ္ညမ္းမွဳ့အဆင့္ (၅) ျဖစ္ေနသည္ဟ ု(၂၀၀၈) ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖၚျပပါရိွပါသည္။

ထို့အျပင္တိုင္ႏွင့္ ၀ူဇီး (Tai Lake , Wuxi) ကန္မ်ားသည္လည္း စက္ရုံအလုပ္ရုံမ်ား၏ စြန္႔ျပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ညစ္ညမ္းေနသည့္အျပင္ စိမ္းျပာေရညွိ၊ ေရေမွာ္မ်ားေၾကာင့္ အပုတ္နံရေနသျဖင့္ လူဦးေရ (၅.၈) သန္း၊ ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲျဖစ္ရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌္ ေဖၚျပထားသည္။ ျမိ့ဳေတာ္စည္ပင္က ထိုစက္ရုံေပါင္း (၁၃၄၀) ေက်ာ္ ကို လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းျပီးျပန္လည္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေစခဲ႔ရသည္။

            တရုတ္ႏွိင္ငံသည္ စီးပြားေရးအရ အသာစီးရေရးကိုသာ ဦးတည္ျပီး သံလြင္၊ မဲေခါင္ စသည့္ ျမစ္မ်ားေပၚတြင္ ဆည္ တာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ထိုျမစ္ေၾကာင္း ေအာက္ပိုင္းေဒသ ႏွိင္ငံမ်ား (ျမန္မာ၊ ယိုးဒယား၊ ေလာ၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီယား၊ ဗီယက္နမ္၊ စသည့္ အေရွ႔ေတာင္အာရွႏွိင္ငံ) ၏ ပထ၀ီ၀င္ ႏုိင္ငံေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးက႑မ်ား၌ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာႏွိင္ေၾကာင္းကို စီးပြာေရးႏွင့္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား ပတ္၀န္းက်င္ေလ့လာသူ ပညာရွင္မ်ားက လက္ရိွျဖစ္ပ်က္ေနေသာ အေနအထားမ်ားကို အေျခခံ၍ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ခန္႔မွန္းထားပါသည္။

သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) ခုႏွစ္ ေလာက္တြင္ ကမာၻရာသီဥတု သိသိသာသာ ေျပာင္းလြဲလာမွဳ့ႏွင့္အတူ တရုတ္ျပည္ရိွု လူလတ္တန္းစားမ်ား၏ ျမိ့ဳျပအိမ္ယာႏွင့္ လူေနမွဳ့အဆင့္ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ ေရသံုးစြဲမွဳ့ပမာဏမွာလည္း ျမင့္တက္လာျခင္းကလည္း စဥ္းစားရမည့္အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ကုန္ေစ်းႏွန္းမ်ားသည္လည္း ျမင့္တက္လာႏွိင္ေၾကာင္း၊ ႏိွိင္ငံတကာစီပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ေရးသားၾကသည္။

တရုတ္ျပည္သည္ ရွားပါးဆံုးေသာ ေရအရင္းအျမစ္ေရကို အလ်ံပယ္သံုးစဲြျပီး ကမာၻ႔ေရထုညစ္ညမ္းမွဳ့တြင္ ထိပ္ဆံုးက ပါ၀င္ေသာ ႏွိင္ငံတခုလည္း ျဖစ္ေနေသးသည္။

သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) ေရလိုအပ္ခ်က္ပမာဏ

ႏိွင္ငံတကာ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားအဖြဲ႔၊စီးပြားေရးႏွင့္ဘ႑ေရးဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံမ်ား၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ တရုတ္ျပည္သည္ သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) အေရာက္တြင္ ေရျပတ္လပ္မွဳ ့မ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ႏိွင္သည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ တြက္ခ်က္ထားသည့္ ကိန္းဂဏန္းးမ်ားအရ ေရ (၁၉၉) ကုဗဘီလ်ံ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းကို သကၠရာဇ္ (၂၀၁၂) ခုႏွစ္ နို၀င္ဘာလက ေဆာင္းပါးရွင္ Energy Burrito ေရးသားသည့္- China Heading Towards an Unavoidable Water Crisis – ေဆာင္းပါးတြင္ ပါရိွေသာ ေအာက္ပါဂရပ္ျဖင့္ေဖၚျပအပ္ပါသည္။

            ဂရပ္ပါ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ – တရုပ္ျပည္၏ စက္မွဳ့လုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ စည္ပင္သာယာလုပ္ငန္းမ်ား အားလံုး၏ သံုးစြဲခဲ့ေသာ ေရပမာဏသည္ (၂၀၀၉) ခုႏွစ္က (၅၈၆) ဘီလ်ံကုဗမီတာ ျဖစ္သည္။ ထိုကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အေျခခံ ၍ သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) ၌ လိုအပ္မည့္ေရပမာဏမွာ ေရကုဗမီတာ ဘီလ်ံေပါင္း (၈၁၈) ျဖစ္လာမည္။ ႏွိင္ငံတြင္း ရရိွႏွိင္သည့္ ေရပမာဏမွာ ေရကုဗမီတာ ဘီလ်ံေပါင္း (၆၁၉) ဘီလ်ံျဖစ္ပါသည္။

 (Graph: Credit from energy burrito.com)

ထိုလိုအပ္ခ်က္မ်ားသည္ စိုက္ပ်ိဴးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊စက္မွဳ့လုပ္ငန္း၊ ေက်းလက္ေဒသမ်ားႏွင့္ ျမိ့ဳၾကီးျပၾကီးမ်ား ေရေပးေ၀ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပါ၀င္သည္။

ျမန္မာႏွိင္ငံ၏ ေရသယံဇာတ

ျမန္မာႏွိင္ငံသည္ ေရသယံဇာတ (ေျမေပၚ၊ေျမေအာက္) မ်ားစြာ ၾကြယ္၀ေသာ ႏွိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ လူဦးေရ ႏွိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ဆယ္ပံုတပံုရိွပါသည္။

ဧရာ၀တီ၊ ခ်င္းတြင္း၊ စစ္ေတာင္း၊ ေလးျမိဳ့ျမစ္၊ ျမစ္သာျမစ္၊ ျမစ္ငယ္ျမစ္၊ ေရြလီျမစ္ႏွင့္ သံလြင္ျမစ္တို႔သည္ ျမန္မာႏွိင္ငံ၏ အဓိကျမစ္မ်ားျဖစ္ျပီး တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူထုအတြက္ အေရးပါအသံုး၀င္ေသာ ေရသယံဇာတမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ အဆိုပါျမစ္မ်ားသည္ မုတ္သုန္ရာသီဥတုႏွင့္ မိုးရြာသြန္းမူ႔အရ ေရတက္ေရက်ျဖင့္၊ ေရခ်ိဳစီးဆင္းေသာ ျမစ္ၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

ဧရာ၀တီ၊ သံလြင္၊ မဲေခါင္တို႔သည္ ေျမာက္ပိုင္းကုန္းျမင့္ေဒသမ်ားရိွ ေရခဲျမစ္မ်ား အရည္ေပ်ာ္စီးဆင္းျခင္းျဖင့္လည္း တဖက္တလမ္းက ေရျဖည့္တင္းေပးလ်က္ရိွပါသည္။ ထိုအျပင္ အေရွ႔ရိုးမႏွင့္ အေနာက္ရိုးမ၊ ေျမာက္ဘက္ကုန္းျမင့္ေဒသမ်ားတြင္ ရြာသြန္းေသာ မိုးေရမ်ား စီဆင္းျခင္းျဖင့္လည္း ေရျဖည့့္တင္းေနပါသည္။

            ဧရာ၀တီျမစ္သည္ မိုင္ေပါင္း (၁၃၅၀) ေက်ာ္ရိွျပီး ျပည္သူလူထုအတြက္ အသံုး၀င္ဆံုး အက်ိဳးအျပဳဆုံး ျမစ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ အတြက္ ပတ္္၀န္းက်င္အစဥ္သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ရန္ႏွင့္ ဆယ္ႏွစ္လရာသီပတ္လံုး ေရစီးဆင္းေနရန္ လြန္စြာအေရးၾကီးေပသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ဖ်ား၊ ေရခဲေတာင္တန္းမ်ားမွျ မစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းလာျပီး ျမန္မာႏွိင္ငံအလယ္ပိုင္းကို ျဖတ္သန္း၍ အန္ဒမင္ပင္လယ္ (Andaman Sea) ထဲသို႔စီး၀င္ေနသည္။ တိုင္းျပည္၏ အေရးၾကီးဆံုးေသာ ေရေၾကာင္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္စည္ကားရာ ရပ္၀ွမ္းျဖစ္သည့္ျပင္ လယ္ယာစိုက္ပိ်ဳးေရးအတြက္ အားထားရေသာ ေျမေပၚ ေရအရင္းအျမစ္တခု ျဖစ္ပါသည္။

ကုလသမၼဂၢ၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းေရအစီအစဥ္အရ ဧရာ၀တီုျမစ္ကို ဇီ၀သတၱ၀ါမ်ား မ်ိဳးကြဲစံုလင္စြာ ေတြ႔ရသည့္ရပ္၀ွမ္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကမာၻေပၚတြင္ ဦးစားေပးထိမ္းသိမ္းရမည့္ ျမစ္၀ွမ္း (၃၀) စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းထားျပီး ျဖစ္ပါသည္။

ဘူမိသိပၸံပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံအတြက္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ၊ အေရွ့ေတာင္အာရွတြင္ အင္မတန္ရွားပါးေသာ ဘူမိပတ္၀န္းက်င္ (Geo-environment) ေဒသရပ္၀န္းတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။

            သံလြင္ျမစ္သည္ တိဘက္၊ အေရွ့ပိုင္းကုန္းျမင့္ေဒသ၌ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္း၍ တရုတ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံျပီး ရွမ္းကုန္ေျမျမင့္ကို ျဖတ္သန္း၍ ျမန္မာျပည္၊ မြန္ျပည္နယ္တဆင့္ မုတၱမပင္လယ္ထဲသို႔ စီးဆင္းသည့္ မိုင္ေပါင္း (၁၇၄၉) ေက်ာ္ ရွည္လ်ားေသာ ျမစ္တခုျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏွိင္ငံ၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္ တို႔ကို စီးပြားေရး၊ ဘူမိႏွိင္ငံေရးႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ေဂဟစနစ္ စသည္တို႔ကို မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳေသာ ျမစ္တစင္းျဖစ္ပါသည္။ သံလြန္ျမစ္၀ွန္းေဒသရိွ ျမိ့ဳနယ္ေပါင္း (၅) ခု သည္ ျမစ္၀ွမ္းတေလ်ာက္ ကုန္သြယ္္ေရေၾကာင္း သြားလာေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားလ်က္ရိွၾကသည္။

ထိုသံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္တာတမံမ်ား တည္ေဆာက္ျပီးပါက ရရိွေသာအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည္ တရုတ္ႏွင့္ ယိုးဒယားျပည္သူမ်ား အတြက္ျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိဳ့ဆည္တာတမံမ်ားသည္ တည္ေဆာက္ဆဲျဖစ္ေနပါသည္။ အထက္အပုဒ္ပါ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ပ်က္သုန္းကုန္မည္ျဖစ္ေပသည္။

            ျမန္မာႏွိင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္္သံုးစဲြႏွိင္ေသာ ေျမေပၚေရအရင္းအျမစ္ ကုဗကီလိုမီတာေပါင္း (၁၀၈၀) ႏွင့္ ေျမေအာက္ေရ အရင္းအျမစ္ ကုဗကီလိုမီတာေပါင္း (၄၉၅) ရိွပါသည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ ေရအသံုးျပဳမွူမွာ စုစုေပါင္းေရ သံုးစဲြမွူ႔ ပမာဏ၏ (၉၀) ရာခိုင္ႏွံဳးခန္႔ရွိျပီး၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုႏွင့္ အမ်ားျပည္သူ ေသာက္သံူးေရမွာ (၁၀%) ခန္႔ရိွပါသည္။ အဆိုပါအေရအတြက္မွာ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္စဥ္ ေရသံုးစဲြႏွိင္ေသာ ေရအရင္းအျမစ္ပမာဏ၏ (၅) ရာခုိင္ႏွန္းမွ (၁၀) ရာခုိင္ႏွန္းအတြင္းသာ ရိွပါသည္။

သိုပါ၍ အဆုိပါေရအရင္းအျမစ္မ်ား ညစ္ညမ္းမွူ႔မရိွ၊ အစဥ္သျဖင့္သန္႔ရွင္းေသာ၊ ေသာက္သံုးရန္၊ စိုက္ပိ်ဳးရန္ စိတ္ခ်ရေသာေရ ျဖစ္ေနရန္ အလြန္အေရးၾကီးပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာအစီုးရ၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက စနစ္တက်ထိမ္းသိမ္း၊ စီမံခန္႔ခြဲ၍ အသံုးျပဳေစျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။ သို႔မွသာ ျမန္မာႏွိင္ငံအေနႏွင့္ ရာသီဥတု ေဖါက္ျပန္ေျပာင္းလဲြမွူ႔မ်ားေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရ အခက္အခဲၾကံဳေတြ႔ရမည့္ ေဘးကကင္းေ၀းျပီး ေနာင္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာႏွိင္ငံသူ၊ ႏွိင္ငံသားမ်ားအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရေသာ ေရသယံဇာတအျဖစ္ တည္ေနရိွေနေစရန္ ယၡဳကစ၍ ျပဳစုထိမ္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ေပသည္။ လူဦးေရ တိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမ်ွ ေသာက္သံုးေရလိုအပ္မူ႔သည္လည္း ပို၍ ပို၍ မ်ားလာမည္ျဖစ္ေပသည္။

ေျပာင္းလြဲလာသည့့္ရာသီဥတု

          ရာသီဥတုမွာ ပူအိုက္စြတ္စိုေသာ မုတ္သုန္ရာသီဥတုျဖစ္ျပီး အေနာက္္ေတာင္ မုတ္သုန္ေလေၾကာင့္ ေမလမွ ေအာက္တိုဘာလအထိ္ မိုးရာသြန္းမွူ မ်ားျပားပါသည္။ ျမန္မာႏွိင္ငံသည္ မိုးေရခ်ိန္လကၼ (၄၀) မွ မိုးေရခ်ိန္ လကၼ (၂၀၀) ထိ ရြာသြန္းပါသည္။ သို႔ပါ၍ သတိထားစရာအခ်က္မွာ – ျမန္မာႏွိင္ငံတြင္ လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ကာလႏွင့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ မုတ္သုန္ကာလသည္ ပံုမွန္လက္ရွိအခ်ိန္ကာလထက္ ပိုိုမိုေလ်ာ့နည္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရက္ေပါင္း (၄၀) ခန္႔ ေလ်ာ့နည္းမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရရရွိေရးမွာလည္း အခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြလာႏွိင္ေၾကာင္း  ဗြီိအိုေအျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္၊ သိပံၸႏွင့္ နည္းပညာက႑၌ ECODEV အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးႏွင့္ ေဒၚခင္မိ်ဳးသက္က နိဳ၀င္ဘာ(၃၀) ရက္၌ ေဆြးေႏြးထားခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏွိင္ငံ၏စိုက္ပ်ိဳးေရႏွင့္ ေသာက္သံုးေရ ရရွိေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အလြန္အေရးၾကီးေသာခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ၾကိဳတင္ကာကြယ္၊ ထိန္းသိမ္း၊ ျပင္ဆင္မွူမ်ား ျပဳလုပ္ထားရမည္ျဖစ္ပါသည္။

သတိထားစရာမ်ား           

ျမန္မာႏွိင္ငံအေနႏွင့္ အထူးဂရုျပဳ အေလးထားလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ  အဓိကျမစ္ၾကီးမ်ားေပၚတြင္ ဆည္တာတမံမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ ျမစ္၀ွန္းေဒသမ်ားအနီးတြင္ ဓါတ္သတၱဳထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ထိုအေဆာက္အဦး၊ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေျမေပၚေရအရင္းအျမစ္မ်ား (ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္) ၏ ေရအရည္အေသြး၊ ပ်က္စီးယိုယြန္းေစႏွိင္ျခင္း၊ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းခမ္းေျခာက္သြားေစျခင္းႏွင့္ ေရေၾကာင္း ေျပာင္းလြဲသြားျခင္းေၾကာင့္ ႏွိင္ငံ့စီးပြား ယုတ္ေလ်ာ့ေစႏွိင္ေၾကာင္း၊ ႏွိင္ငံစီပြားအတြက္ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရမည္လုပ္ငန္းျဖစ္ပါကလည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ အရင္းအျမစ္မ်ား မပ်က္စီးေစမည့္ နည္းစနစ္၊ ပံုထုတ္ (Production; It’s  Safe-environmental Design & Construction) လုပ္ေဆာင္ျခင္းက ပိုမိုေကာင္းမြန္ပါသည္။ လုပ္လက္စ ခြင့္ျပဳထားသည့္ လုပ္ငန္း မ်ားကိုလည္း ျပန္လည္စီစစ္ ညွိႏွိင္းလုပ္ေဆာင္ေစပါက ပိုမိုေကာင္းမြန္ပါသည္။

            ယေန႔ေခတ္ အခ်ိန္ကာလ၌ တရုတ္၏ ဧရာ၀တီ၊ သံလြင္၊ ေရြလီ၊ ျမစ္ဖ်ားအထက္ပိုင္းမ်ားေဒသ (ျမန္မာႏွိင္ငံအတြင္း)တြင္ တည္ေဆာက္ေနသည့္၊ တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားသည့္ ဆည္၊ တာတမံမ်ားမွာ စုစုေပါင္း (၁၂) ခု ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါဆည္၊ တာတမံမ်ား အားလံုး တည္ေဆာက္ျပီးပါက အကိ်ဳးစီးပြားအမ်ားစုသည္ တရုတ္ျပည္သူမ်ားအတြက္သာ ျဖစ္ျပီး၊ တရုုတ္ျပည္ ၾကံဳေတြ႔ႏွိင္သည့္ သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) ေရ အခက္အခဲကို တစိတ္တပိုင္း၊ ကာလတခုအထိ ေျဖရွင္းေပးရာ ေရာက္ေစမည္။

           ထိုကာလတြင္ ျမန္မာႏွိင္ငံ၌ အဆိုပါအထင္ကရျမစ္ၾကီးမ်ား ေလ်ာ့နည္း၊ ေခ်ာက္ခမ္းလာျပီး ျမန္မာျပည္သူမ်ား ေရေၾကာင့္ ဒုကၡမေရာက္ဟု မည္သူမွ် အာမ မခံေပ။ ရရိွမည့္ ဘ႑ာေငြေၾကးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရွ့အေရး ခ်င့္ခ်ိန္ၾကပါကုန္။

မၾကာမီက အင္တာနက္သတင္းအရ၊ အန္အယ္ဒီအဖြဲ႔၀င္တခ်ိဳ႔ တရုတ္အစီုးရ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တရုတ္ျပည္သို႔ သြားလည္ရာတြင္ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ အစိုးရက ျမစ္ဆံုဆည္ျပန္ စလိုေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္ဟု ဖတ္ရွုရပါသည္။ လုပ္ခြင့္ျပဳပါက တရုတ္ျပည္သည္ သကၠရာစ ္(၂၀၃၀) ၌ ေရဒုကၡမၾကံဳေတြရေတာ့ဘဲ ျမန္မာႏွိင္ငံသည္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားစြာ လံုလံုေလာက္ရိွပါလ်က္ႏွင့္ ေသာက္သံုးေရ၊ စိုက္ပိ်ဳးေရ ေလ်ာ့နဲျပီး၊ ျမစ္ေၾကာင္းသြားလာေရး၊ အားလံုး ဒုကၡေရာက္ရမည္မွာ မလြဲဧကံပင္ျဖစ္ေတာ့မည္။ တရုတ္သည္ သူ႔လူမ်ိဳး၊ သူ႔ႏွိင္ငံအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။

            ယိုးဒယားႏွိင္ငံသည္ ေက်ာက္ဖယားျမစ္ ေရျဖည့္တင္းေရး၊ သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ ေရလြဲဆည္တခု တည္ေဆာက္ရန္ ျမန္မာစစ္အစီုးရႏွင့္ သေဘာတူထားခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္မွာ သူ႔ႏွိင္ငံ၊ သူ႔လူမ်ိဳးအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ သဘာ၀ေရ သယံဇာတ မေလ်ာ့နည္းေစေရး ၊ ေနာင္လာမည့္ ရာသီဥတုဆိုးရြားလာျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာက္ဖယားျမစ္ေရ အစဥ္စီးဆင္းေနေစေရး၊ တျခား ႏွိင္ငံ၏ ေရသယံဇာတကို ရယူသံုးစြဲရန္ုျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ၊ ယိုးဒယားအစီုးရ၏ အသိဥာဏ္ပညာၾကြယ္၀မွဳ့၊ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမႈပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏွိင္ငံရိွ ျမန္မာ့အေရးလုပ္ရွားသူမ်ားကလည္း ႏွိင္ငံအေရးကို ေရွ့ (၄ – ၅) ႏွစ္ မဟုတ္ဘဲ ႏွစ္ ေလးငါးဆယ္ ၾကိဳတင္ စီမံေဆာင္ရြက္သင့္သည္။

မိမိႏွိင္ငံအတြင္း ရိွေနေသာ ေရသယံဇာတမ်ားသည္ မိမိႏွိင္ငံသ ူႏွိင္ငံသားမ်ားအတြက္ ျဖစ္သင့္သည္ကို ႏွိင္ငံ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ား စဥ္းစားၾကပါကုန္။ မိမိႏွိင္ငံအက်ိဳးစီးပြားထက္ အျခားႏွိင္ငံ အက်ိဳးစီးပြားတိုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးသည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို စဥ္းစား ခ်င့္ခ်ိန္ရန္ျဖစ္ပါသည္။

ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳတင္ျပျခင္း

ျမန္မာႏိွင္ငံ၏ လူဦေရတိုးႏွန္းအရ၊ ယေန႔ လူဦေရသန္း (၆၀)ေက်ာ္မွ သကၠရာဇ္ (၂၀၃၀) တြင္ သန္း (၈၀ – ၁၀၀) မျဖစ္ႏွိင္ဟု မည္သူမွ်မေျပာႏွိင္။ သို႔ေသာ္ ေသာက္သံုးေရႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရအတြက္ ေရသယံဇာတ၊ ပမာဏမွာ တုိး၍ လာမည္ မဟုတ္ပါ။ လက္ရိွ ေရသယံဇာတမ်ားကို အစဥ္သန္႔စင္၊ ရွင္သန္ေနေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ေရနံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းသည္ တရုတ္ကို ေရျပႆနာ အခက္အခဲမ်ားၾကံဳေတြ႔ေနခ်ိန္တြင္ တဖက္တလမ္းမွ အသက္ရႈေခ်ာင္ေစမည့္ အရင္းအျမစ္တခုကို ျမန္မာႏွိင္ငံက ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ ေပးပို႔ေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။ တရုတ္အေနႏွင့္ ေရနံဓါတ္ေငြ႔မွ သူ႔တိုင္းျပည္စီးပြား တိုးတက္ေရးအတြက္ စြမ္းအင္မ်ား ရရိွလာျပီ။ ထိုေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြးမိုင္းမ်ားကို စြမ္းအင္အတြက္ မွီခိုေနျခင္းကို ေလ်ာ့ခ်လာႏွိင္မည့္အျပင္ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္လြတ္မွဳ့ကိုပါ က်ဆင္းလာေစမည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့အေရးလုပ္ရွားသူမ်ားအေနႏွင့္ တိုင္ျပည္အကိ်ဳးစီးပြားႏွင့္ လူမ်ိဳးေရး၊ နယ္ေျမစည္ပင္သာယာေရး အတြက္ ျပန္လည္ညိွႏွိင္းျပီး ေန႔စဥ္ပို႔လြတ္ေနသည့္ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႔ (၁၅%) ခန္႔ကို ျပည္တြင္း၌ အသံုးျပဳႏွိင္ေရး စဥ္းစားေဆာင္ရြက္သင့္သည္။

            ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ေရာင္းရေငြမွာ တႏွစ္ ေဒၚလာသန္း (၅၀၀) ခန္႔ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွစ္ၾကာ လာသည္ႏွွင့္အမွ် ဧရာ၀တီျမစ္ႏွင့္ ဘူမိသဘာ၀ ပတ္၀နး္က်င္၊ ေဂဟစနစ္မ်ား ႏွင့္အတူ ေရေၾကာင္းကူးသန္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား တေျဖးေျဖးခ်င္း ပ်က္စီးဆံုးရုံးရမည့္ အေျခအေနႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးၾကည္ပါက ဆံုးရုံးမွဳ့က ပိုုမည္ျဖစ္သည္။ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ဆဲ ကာလအတြင္း အမ်ားျပည္သူမ်ား၏ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမွဳ့မ်ားေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ပထမႏွစ္ သက္တမ္းအတြင္း၊ သမၼတ၏ အမိန္႔ျဖင့္ တည္ေဆာက္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္မေဆာက္ေစရန္ ဆိုင္းငံကာလျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းထားခဲ႔သည္။

အဆိုပါ ေရကာတာ၊ ဆည္မ်ားကို ေနာင္တက္လမည့္အစီုးရလက္ထက္တြင္လည္း ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခြင့္ မျပဳရန္ အလြန္အေရးၾကီးေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထို္ေရကာတာမ်ားက ထုတ္ယူရရိွမည့္ ေရအားလ်ပ္စစ္ပမာဏသည္ မိမိတိုင္းျပည္လူမ်ိဳးအတြက္ အက်ိဳးျပဳမည ္မဟုတ္သည့္အျပင္၊ ေရရွည္ဆိုးက်ိဳးမ်ားသာ ခံစားရမည္ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔အတူ သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္တည္ေဆာက္ဆဲ၊ တည္ေဆာက္မည့္ ေရကာတာေပါင္း (၅) ခုကိုလည္း စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ လုပ္ေဆာင္သင့္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တရုတ္ပိုင္နယ္ေျမအတြင္း ( ျမန္မာႏွိင္ငံႏွင့္ ကပ္လ်က္ရိွေသာ) ရိွ တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားေသာ ဆည္တာတမံေပါင္း (၁၃) ခု ကို တရုပ္ျပည္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ တရုတ္အစိုးရသည္ မျဖစ္မေန တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါ ဆည္စုစုေပါင္း (၁၈) ခ ုေဆာက္လုပ္ျပီးစီးပါက သံလြင္ျမစ္၀ွန္းေဒသ၊ မြန္ျပည္နယ္သည္ အလြန္ဆိုးရြားေသာ သဘာ၀ေဘးကပ္ဆိုက္၍ ျပည္နယ္္သူ၊ ျပည္နယ္သားမ်ား ဒုကၡေရာက္ရမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။

အခိ်န္ရိွေနပါေသးသည္။

ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုႏွင့္ သံလြင္ျမစ္မ်ားေပၚတြင္ (ျမန္မာျပည္အတြင္း၌) ေဆာက္လုပ္ရန္ က်န္သည့္ဆည္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္ရန္ မစဥ္းစားသင့္ေပ။

ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ ေရအရင္းအျမစ္ ေပါမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း အားလံုးေသာ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားသည္ ေသာက္သံုး၍ မရႏွိင္ပါ။ ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရ၊ စိုက္ပိ်ဳးေရ၊ စက္ရုံအလုပ္ရံု သံုးေရ၊ လူမွူ႔ပတ္၀န္က်င္ သံုးေရတို႔မွာ ေပါမ်ားစြာရွိသည္ဟ ုမွွတ္ယူ၍ မရႏွိင္ပါ။

သို႔ပါ၍ လက္ရွိေသာက္သံုး၍ ရႏွိင္ေသာေရကို ေရအရည္အေသြး မပ်က္စီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းသြားႏွိင္ရန္၊ ေရရွည္အသံုးျပဳ၍ ရႏွိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အေရးၾကီးေပသည္။ ေျမေပၚေျမေအာက္ ေရသယံဇာတမ်ားမွာ ျမန္မာႏွိင္ငံအတြင္း သဘာ၀အေလ်ာက္ျဖစ္တည္ေနေသာ အရာမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ား အတြက္သာ ျဖစ္သင့္သည္။

ဧရာ၀တီ၊ သံလြင္မ်ားေပၚတြင္ ေရေၾကာင္းသြားလာေရး၊ ဘူမိသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ ေဂဟစနစ္မ်ား ပ်က္ျပားေစႏွိင္သည့္ အေဆာက္အဦမ်ားသည္ ႏိုင္ငံအတြက္မဟုတ္ဘဲ၊ ေရရွည္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည္ တဖက္ႏိုင္ငံ (တရုတ္၊ ယိုးဒယား) မ်ားသာ ရေစမည္ျဖစ္ျပီး၊ ထိုႏိွင္ငံမ်ားသည္ မိမိႏိုင္ငံ၏ စီးပြားျပိဳင္ဖက္မ်ားကို အားေပးရာ ေရာက္ေပသည္။

ျမန္မာႏွိင္ငံသည္ တရုတ္အကိ်ဳးစီးပြားအတြက္ အားအထားရဆံုးေသာ ျပည္ပႏိုင္ငံတခုျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္၊ ယခင္စစ္အစီုးရ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားမ်ား၊ စီးပြားေရးသမားမ်ား၏ ၾကီးပြားေရးထြက္ေပါက္မွာ တရုတ္ျပည္တခုသာ ျဖစ္ေနျခင္း ႏုိင္ငံ့သယံဇာတ (ေရသယံဇာတအပါအ၀င္) မ်ားကို တရုပ္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လြယ္လြယ္ကူကူ အသံုးခ်ေစျခင္းႏွင့္ တရုတ္ျပည္ကလည္း ႏုိင္ငံတကာေရးရာမ်ားတြင္  ျမန္မာစစ္အစီုးရ သေဘာထားမ်ားႏွင့္ ကိုက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္ အျခားေသာအိမ္နားနီးခ်င္းႏွိင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ယိုးဒယား၊ ဗီယက္နမ္စသည့္ ႏွိင္ငံမ်ားသည္ မဲေခါင္ျမစ္၀ွမ္း၊ ေရအသံုးခ်ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆြးေႏြးရာတြင္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ သေဘာတူညီမွဳ့မ်ားရရန္ ခက္ခဲေပသည္။ ထုိႏွိင္ငံမ်ားသည္ ယၡဳအခါ ျမန္မာႏွိင္ငံထက္ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး အစစ အရာရာ သာလြန္ေနျပီျဖစ္ပါသည္။

            တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံအမ်ား၏ အစီုးရမ်ားသည္ ႏွစ္ရွည္္စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ေရး၊ စီမံကိန္းေရးဆြဲစဥ္ကထည္းက လူုႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား မပ်က္စီးေရးကို အဓိကထားျပီး ေနာင္အႏွစ္ ေလး ငါး ဆယ္အတြက္ ရည္ရြယ္၍ ပံုစံထုတ္၊ ေဆာက္လုပ္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔လုပ္္ေဆာင္ရာ၌ တတ္သိ နားလည္ေသာ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ က်ြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ လုပ္ေဆာင္ၾကပါသည္္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကမၻာ့ ရာသီဥတုဆိုးရြားရာမွုူ႔ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၵရာယ္မ်ားကို ၾကိဳတင္ေတြးဆ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

  

က်မ္းကိုး။          ။Water Resources of the People’s Republic of China; South-North Water Transfer

Project,(Wikipedia, the free encyclopedia);

(တိမ္းေစာင္းမခံႏွိင္ေသာ မွ်ေျခ ၊ ၂၀၀၆); (Burma River Watch)

Will China run out of water by 2030? (China Daily, 2012)

China Heading Towards an Unavoidable Water Crisis; Energy Burrito, Nov’ 2012

 

moethihaaung blog